Sulisławice

Sulisławice – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, w gminie Łoniów.
W tej wsi urodził się Wincenty Barzyński (ur. 1838), zakonnik (zmartwychwstaniec), misjonarz w Teksasie.

Zabytki
kościół pw. Narodzenia NMP z połowy XIII w.; ze względu na kościół Sulisławice są lokalnym ośrodkiem pielgrzymkowym (m.in. coroczne pielgrzymki ze Staszowa i Połańca). Kościół ten wchodzi w skład Sanktuarium MB Bolesnej ze względu na to, że to w nim pierwotnie od 1655 r. do 1888 r. znajdował się łaskami słynący obraz Matki Bożej Bolesnej.
– Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Misericordia Domini, kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Sulisławicach- rzymskokatolickie sanktuarium maryjne diecezji sandomierskiej. Kościół wybudowano w XIX wieku (1871-1888 ) tuż obok starego kościoła z XII wieku. Oba kościoły tworzą kompleks budynków sakralnych. Obecna świątynia zbudowana jest w stylu angielskiego neogotyku. W główny ołtarz wkomponowano cudowny obraz Matki Bożej Bolesnej – Misericordia Domini. Sanktuarium opiekuje się Zgromadzenie Księży Zmartwychwstania Pańskiego (Księża Zmartwychwstańcy). Sanktuarium jest miejscem lokalnych pielgrzymek (m.in.: z Połańca, Staszowa, Tarnobrzega) oraz leży na odnodze Małopolskiej Drogi św. Jakuba (odcinek z Tarnobrzega do Rybnicy).

Parafia erygowana przed 1328 r. Posiada dwa kościoły. Stary w obecnym kształcie uroczyście poświęcono 24 VIII 1604 r. Wystrój wnętrza pochodzi z końca XVII i z XVIII w. Znaczna część murów jest starsza i pochodzi z XII-XIII w. Kościół ten od 1655 r. do 1888 r. był miejscem modłów wiernych przed łaskami słynącym obrazem. Polichromia pochodzi z XX w. i jest dziełem Bukowskiego. W kościele znajdują się dwa obrazy z 1646 r. (Zaśnięcie Matki Bożej i Ukoronowanie Matki Bożej). W zakrystiach dziś jest Izba Pamięci partyzantów „Jędrusiów”. Nowy kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia Matki Bożej, murowany, wzniesiono w latach 1871-1888 w stylu angielskiego neogotyku, według planów Wojciecha Bobońskiego i Bronisława Muklanowicza, za ks. Józefa Czapli. Posiada trzy nawy równoległe i poprzeczną, oraz dwie bliźniacze wieże. Dnia 18 września 1888 r. uroczyście poświęcił go biskup kielecki Tomasz Kuliński. Ołtarz główny w stylu neogotyckim z piaskowca wykonał w 1881 r. E. Stehlink z Krakowa, boczne również neogotyckie z piaskowca wykonał w latach 1890-1897 K. Chodziński z Krakowa. Dwa witraże w prezbiterium według projektu K. Frycza, wykonała firma Żeleńskiego w Krakowie w 1912 r. Polichromia w prezbiterium jest dziełem Juliana Makarewicza, w nawach Ogórkiewicza z lat trzydziestych XX w. Całość odnowił Maciej Makarewicz w latach 1979-1982. Kościół jest ogrzewany. W 1991 r. pod chórem została zbudowana kruchta z drzewa jesionowego. Zaprojektował ją inżynier architekt A. Abram, wykonał P. Kisiel z Ostrowca Świętokrzyskiego.

Z kościołem związany jest łaskami słynący obraz Matki Bożej Bolesnej – „Misericordia Domini”. Według badaczy i konserwatorów, obraz ten pochodzący ze szkoły nowosądeckiej z ok. 1450 r. o wymiarach 22 x 21,5 cm jest wieczkiem z bursy (skrzyneczki) służącej do roznoszenia wiatyku, olejów świętych dla chorych i umierających lub fragmentem podróżnego ołtarzyka rycerza. Obraz do pobliskiej wsi przywiozła w 1610 r. Rosjanka Dorota Ogrufina. Umieszczony w głównym ołtarzu zasłynął niezwykłymi łaskami. Koronacja obrazu odbyła się 8 września 1913 r. (Dekret Kongregacji Rytów z dnia 28 lutego 1912 r.). Koronacji dokonał miejscowy ordynariusz biskup Marian Ryx. W 1940 roku w nocy z 14/15 kwietnia skradziono korony i wota. Obraz ocalał. W 1989/90 obraz został poddany gruntownej konserwacji. W czasie IV pielgrzymki do Ojczyzny ojciec święty poświęcił nowe korony w Radomiu. Rekoronacji dokonał Nuncjusz Apostolski Abp Józef Kowalczyk dnia 7 lipca 1991 r. w Sulisławicach. W 1992 r. w nocy z 27/28 października skradziono łaskami słynący obraz wraz z wotami. Po odnalezieniu został zwrócony Biskupowi Sandomierskiemu dnia 25 marca 1994 r. Parafia posiada akta parafialne od 1798 r.
Odpusty:
Uroczystość Zesłania Ducha Świętego
Odpustowa Oktawa Maryjna (7-15 września)
Msze święte:
Niedziele i święta: 8:15; 9:30; 11:00; 12:30; 14:30 (Gieraszowice); 18:00
Święta państwowo zniesione: 8:15; 9:30; 11:00; 12:30; 18:00
Dni powszednie: 7:00; 12:00; 18:00

Pod poniższym linkiem mogą Państwo przeczytać pasjonującą historię konserwacji w latach 1989-1990 w Krakowie, badań i odkryć  związanych ze słynącym łaskami obrazem Matki Bożej Bolesnej z Sulisławic:
http://piwocka.pl/wp-content/uploads/2013/02/misericordia.pdf

W galerii pokazano mogiłę „Jędrusiów” na przykościelnym cmentarzu. Izba pamięci im poświęcona znajduje się w zakrystii starego kościoła Narodzenia NMP. Poniżej mozna przeczytać o założycielu tej grupy.
Władysław Jan Jasiński, ps. Jędruś, Kmitas (ur. 18 sierpnia 1909 w Sadkowej Górze koło Mielca, zm. 9 stycznia 1943 w Trzciance koło Połańca), nauczyciel polski, instruktor harcerski, dowódca grupy dywersyjno-bojowej „Jędrusie” w czasie II wojny światowej.

Był synem Piotra (nauczyciela) i Marii z Halardzińskich. Uczęszczał do gimnazjum w Mielcu, gdzie zdał maturę w 1929. Od czasów gimnazjalnych działał w harcerstwie. Po maturze pracował jako nauczyciel w Albinówce na Wileńszczyźnie, następnie podjął studia – początkowo historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, potem prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Dyplom magistra praw uzyskał w 1938. W czasie studiów uprawiał wioślarstwo w ramach Akademickiego Związku Sportowego, został również działaczem Związku Młodej Polski, organizacji młodzieżowej Obozu Zjednoczenia Narodowego. W 1938 został nauczycielem gimnazjum w Tarnobrzegu. Był jednocześnie komendantem Związku Młodej Polski na terenie Centralnego Okręgu Przemysłowego.

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w obronie Tarnobrzega, następnie włączył się w działalność konspiracyjną. Prawdopodobnie już wiosną 1939 ukończył specjalny kurs działań dywersyjnych na wypadek wojny. Stworzył młodzieżową Polską Organizację Powstańczą, zrzeszającą uczniów gimnazjum, harcerzy, członków Związku Młodej Polski, a także działaczy wiejskich. Od grudnia 1939 wydawał konspiracyjne pismo „Wiadomości Radiowe”, wydawane następnie jako tygodnik pod tytułem „Odwet”. Nazwą „Odwet” zaczęła się również posługiwać organizacja kierowana przez Jasińskiego.

W marcu 1941 organizacja została wykryta i rozbita przez Niemców. Jasiński uniknął aresztowania i przeniósł działalność na Sandomierszczyznę, gdzie w kwietniu 1941 powołał do życia grupę bojowo-dywersyjną. Od pseudonimu dowódcy przyjęła ona nazwę „Jędrusie”; nazwa ta stanowiła przez pewien czas synonim żołnierzy ruchu oporu w centralnej Polsce bez względu na przynależność organizacyjną. Grupa Jasińskiego dokonała wielu akcji, m.in. zajmując niemieckie transporty i magazyny żywności. Wykonywała także wyroki śmierci na konfidentach.

Władysław Jasiński zginął w walce z Niemcami w styczniu 1943, zdradzony przez mieszkańca wsi Tursko Wielkie. Wraz z nim polegli dwaj członkowie jego grupy, Marian Gorycki (pseud. Polikier) i Antoni Toś (pseud. Antek). Został pochowany w zbiorowej mogile „Jędrusiów” w Sulisławicach (powiat Sandomierz). Grupa kontynuowała działalność partyzancką pod dowództwem zastępcy Jasińskiego, Józefa Wiącka (pseud. Sowa), a w październiku 1943 została włączona do Armii Krajowej.

Jasiński został pośmiertnie awansowany do stopnia podporucznika czasu wojny (11 listopada 1943) i odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy (2 października 1944). W Tarnobrzegu został uhonorowany pomnikiem (wraz ze swoim oddziałem). Od 1936 był żonaty ze Stefanią z Antoszów (1906-1983), miał syna Andrzeja (ur. 1936, inżyniera chemika).

Na podstawie:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Sulis%C5%82awice_%28wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskie%29
http://pl.wikipedia.org/wiki/Sanktuarium_Matki_Bo%C5%BCej_Bolesnej_Misericordia_Domini_w_Sulis%C5%82awicach
http://www.diecezjasandomierska.pl/parafie/dekanatn/koprzywnica/sulislawice/1564-parafia-pod-wezwaniem-narodzenia-najswietszej-maryi-panny