Nasze cmentarze

  • Zamość - cmentarz parafialny - obrońcy z 1939 r.

  • Zamość - cmentarz parafialny - obrońcy z 1920 r.

  • Zamość - cmentarz parafialny - pomnik Dzieci Zamojszczyzny

  • Zamość - cmentarz katedralny - widok na kaplicę Józefa Czernickiego

  • Zamość - cmentarz katedralny - kaplica Józefa Czernickiego 1917 r.

  • Zamość - cmentarz parafialny - kaplica grobowa Badzianów

  • Zamość - cmentarz katedralny

  • Zamość - cmentarz katedralny

  • Zamość - cmentarz katedralny

  • Zamość - cmentarz katedralny

  • Zamość - cmentarz katedralny -stan z 2011 przed renowacją

  • Zamość - cmentarz parafialny - po renowacji

  • Zamość - cmentarz katedralny

  • Zamość - cmentarz katedralny

  • Zamość - cmentarz katedralny

  • Zamość - cmentarz katedralny

  • Zamość - cmentarz katedralny

  • Zamość - cmentarz katedralny

  • Zamość - cmentarz katedralny - nagrobek wyrzeźbiony przez Jana Marchwieńskiego

  • Zamość - cmentarz katedralny - nagrobek wyrzeźbiony przez Jana Marchwieńskiego

  • Zamość - cmentarz katedralny

  • Zamość - cmentarz katedralny

  • Zamość - cmentarz katedralny - grób Michała Mariana Pieszko regionalisty i społecznika

  • Zamość - cmentarz katedralny

  • Zamość - cmentarz katedralny - grób Jana Marchwieńskiego

  • Zamość - cmentarz parafialny - latarnia z XVIII w.

 

Nasze cmentarze 2014 rok

Lubię odwiedzać cmentarze. Zawsze lubiłam. Spacerować wolno, czytać inskrypcje, rozmyślać o ludziach, których dotyczą, wyobrażać sobie jacy byli, szukać najstarszych nagrobków. Nawet zwiedzając różne miejsca staram się poświęcić trochę czasu na cmentarze. Ślady tych najdawniejszych pozostały często już tylko w tablicach wmurowanych w ściany kościołów. Czasem wiem czego szukam na cmentarzu w danej miejscowości, czasem historia wyłania się po powrocie i poszukiwaniach informacji w różnych źródłach.

W tym roku zapraszam na krótki spacer po cmentarzu parafii katedralnej Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła w Zamościu.

Ma on już ponad dwustuletnią historię. Powstał w latach 1810-1812 na ponad hektarowej działce tuż za murami zamojskiej twierdzy. W roku 1984 został wpisany do Rejestru Zabytków.
Według badaczy i historyków zachowały się dokumenty świadczące o tym, że katedra (ówcześnie kolegiata) miała swój pierwszy cmentarz już wcześniej (w 1784 roku) poza murami miasta na Lubelskim Przedmieściu. Ten nie zachowany obiekt byłby jednym z najstarszych cmentarzy w Polsce. Dziesięć lat młodszy jest cmentarz przy ulicy Lipowej w Lublinie (1794 rok), stare są: cmentarz Powązkowski w Warszawie (1790 rok) czy cmentarz Rakowicki w Krakowie (1804 rok).
Do dnia dzisiejszego zachowały się barokowe latarnie, które zdobiły bramę wejściową na cmentarz. Odrestaurowane stoją przy zbudowanym około 1870 roku domku grabarza, który był zamieszkany jeszcze w latach 80 XX wieku. Obecnie jest w nim kancelaria cmentarza.
Do końca istnienia twierdzy Zamość (1865 rok) obowiązywał zakaz sadzenia drzew na cmentarzu.
Na cmentarzu jest wybudowana w 1917 roku z fundacji Józefa Czernickiego neogotycka kaplica z małą zakrystią oraz jedyna kapliczka grobowa rodziny Badzianów.
W 1987 roku historię cmentarza opisał Andrzej Kędziora w książce „Cmentarz w Zamościu”.
Po prawej stronie od głównego wejścia znajduje się zbiorowa mogiła obrońców Zamościa z okresu I wojny światowej i z wojny z bolszewikami.

W 2014 roku po raz ósmy będzie prowadzona kwesta przez Społeczny Komitet Odnowy Cmentarza Parafialnego w Zamościu na rzecz ratowania najstarszych a nie posiadających opiekunów nagrobków.

Na cmentarzu zwróciła moją uwagę inskrypcja na grobie zmarłej w 1939 roku Bronisławy Miler. Może dlatego, że użyte w niej określenia można odnaleźć w pismach filozoficznych św. Tomasza z Akwinu żyjącego w XIII wieku: „a cały wszechświat w każdym pyłku i w każdym atomie nosi piętno Boskiego Mistrza swego”.

„Prosi o westchnienie

Do Boga

W nieskończoności Go

Znajdziesz ogromie

I w każdym pyłku

I każdym atomie…

W każdej istocie Go

Szukaj, roślinie

Lecz nade wszystko

W każdym dobrym czynie”.

Zastanowiło mnie podobieństwo tej inskrypcji do określeń używanych w XIII wieku przez św. Tomasza z Akwinu w jego traktatach filozoficznych: „a cały wszechświat w każdym pyłku i w każdym atomie nosi piętno Boskiego Mistrza swego”.

Źródła:
http://www.cmentarze24.pl/zamosc/cmentarze/mapa_A/index.php?go=5
http://www.katedra.zamojskolubaczowska.pl/pl/o-parafii/cmentarze
http://roztocze.net/blog/2014/10/21/kwesta-2014/
http://www.archiwum.zam.pl/displayimage.php?album=40&pid=1722