Janów Lubelski

Janów Lubelski to miasto leżące w woj. lubelskim, w powiecie janowskim, historycznie miasto położone jest w Małopolsce, w ziemi lubelskiej.

Założone w 1640 roku na prawie magdeburskim przez Katarzynę z Ostrogskich Zamoyską, żonę II ordynata Tomasza Zamoyskiego, kanclerza wielkiego koronnego i matkę Jana „Sobiepana” Zamoyskiego, III ordynata.

Miasto leżało na skrzyżowaniu szlaków handlowych ale też na drodze licznych najazdów ze wschodu: Tatarów, Kozaków.

 Zamoyscy byli tez fundatorami kościoła i klasztoru, do którego sprowadzili już w 1660 roku dominikanów.

Zespół podominikański góruje nad miastem i zamyka główną jego ulicę – Zamojską oczywiście.

Janów Lubelski

Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej Łaskawej – kościół św. Jana Chrzciciela, dzwonnica –brama w murze, budynki klasztorne

Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej – Łaskawej w Janowie Lubelskim

Dawny zespół klasztoru podominikańskiego znajduje się przy skrzyżowaniu szlaków komunikacyjnych i góruje nad centrum miasteczka. Początek kultu Matki Bożej w Janowie Lubelskim sięga pierwszej połowy XVII wieku.

Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej – Łaskawej składa się kościoła pw. św. Jana Chrzciciela, klasztoru i wmurowanej w ogrodzenie okalającego muru dzwonnico – bramy. Na terenie sanktuarium, koło kościoła znajduje się Kaplica Zjawienia w podziemiu której bije źródełko znane już w końcu XVII w. Dominikanie przez 141 lat prowadzili kroniki cudownych uzdrowień i cudów za sprawą Matki Boskiej Janowskiej.

Budowę podominikańskiego barokowego kościoła rozpoczęto w 1694 roku, a ukończono 75 lat później. Jest to świątynia trójnawowa, bazylikowa ze sklepieniem krzyżowo-kolebkowym. Główne wejście prowadzi przez XVIII-wieczną kruchtę, w formie jakby kaplicy przykrytej kopułą z latarnią, przybudowaną do fasady. Cudowny obraz – wykonany na wzór wizerunku Matki Bożej Śnieżnej z Santa Maria Maggiore w Rzymie został podarowany kościołowi przez ordynata Zamojskiego. Całą szerokość prezbiterium zajmuje wykonany z drewna ołtarz główny z cudownym obrazem. Oprócz głównego ołtarza w kościele janowskim znajduje się jeszcze dziesięć XVIII-wiecznych ołtarzy wykonanych w stylu rokokowym.

Na uwagę zasługuje też rokokowa, kunsztownie wykonana ambona. W krużgankach wokół dziedzińca znajduje się szesnaście XVIII-wiecznych obrazów związanych z dziejami zakonu dominikańskiego i ze scenami z życia św. Jacka i również XVIII-wieczne obrazy Drogi Krzyżowej.

Kościół kilkakrotnie rozbudowywany i przebudowywany zachował swój bazylikowy charakter i piękną architekturę.

Msze święte w dni powszednie: Godz. 6.30, 7.00, 8.00, 18.00. Różaniec: codziennie o godz. 17.30 Nabożeństwo do Serca Pana Jezusa: czerwiec: o godz. 17.30

 

Kaplica Objawień

W ogrodach zespołu klasztornego znajduje się murowana kaplica wzniesiona na miejscu objawień Maryjnych z drugiej połowy XVIII wieku. Umieszczono w niej ołtarz i rzeźbę Maryi Niepokalanej z Dzieciątkiem.

Pierwsze udokumentowane objawienie nastąpiło 2 listopada 1645 roku, kolejne w grudniu tego samego roku, a następne rok później. W miejscu objawień w latach 1647-1648 zbudowano drewnianą kaplicą z obrazem Matki Bożej Łaskawej darowanym przez Zamoyskich. Skromna kapliczka okazała się jednak zbyt mała, stąd też ordynat Jan Zamoyski zdecydował ufundować w miejscu objawień kościół i klasztor, które postanowił oddać dominikanom.

W 1694 roku rozpoczęto budowę nowego murowanego zespołu sakralnego, a w punkcie drewnianej kapliczki postawiono murowaną, w podziemiach której znajduje się źródełko znane od 1668 roku. Wodzie ze źródła przypisywane są lecznicze właściwości, a w miejsce kultu corocznie przybywają liczne pielgrzymki wiernych.

W ołtarzu z obrazem św. Dominika możemy zobaczyć wszystkie atrybuty dominikanów:

św. Dominik

biały habit dominikański
w ręku trzyma księgę (Biblię ale też będącą symbolem naukowego podejścia do wiary)
– w drugiej ręce trzyma lilię symbol czystości

DSC04323

na czole ma złotą gwiazdę
Według legendy podczas chrztu Dominika jego matka chrzestna zobaczyła gwiazdę świecącą nad jego głową. Dominik jest także określany jako Lumen Ecclesiae – Światło Kościoła.

DSC04332

– u stóp świętego Dominika namalowany został pies z płonącą pochodnią w pysku i kulą ziemską
Wiąże się to z legendą, według której matka Dominika, bł. Joanna, miała przed jego narodzeniem sen, że urodzi psa trzymającego zapaloną pochodnię, którą rozpali cały świat.
Dominikanie nosili miano Domini canes – psy pańskie a misją ich zgromadzenia było niesienie ognia Słowa Bożego na cały świat.

Miasto

Pomnik Tadeusza Kościuszki

Pomnik ten stoi w centralnym punkcie Parku Miejskiego. Pierwotny obelisk został zbudowany ze składek publicznych, należał do najwcześniejszych pomników Kościuszki na ziemiach polskich; było to około roku 1820. Niestety został uszkodzony w roku 1939 podczas II wojny światowej, zaś w 1942 doszczętnie zniszczony przez hitlerowców. Zrekonstruowano go w 1956 roku.

Park

Park Miejski w Janowie Lubelskim to jeden z pierwszych publicznych parków spacerowych w Królestwie Polskim. Obecnie główną atrakcją parku jest fontanna, której woda wydobywa się wprost z podziemnego źródełka. W parku można podziwiać również siedem pomników przyrody, takich jak jesion wyniosły, klonjawor, kasztanowiec biały. Można też zobaczyć takie ciekawostki przyrodnicze jak jesion pensylwański czy brzoza brodawkowata. W noc sylwestrową mieszkańcy przychodzą się tutaj bawić i witać Nowy Rok, a latem ochładzać się krystalicznie czystą wodą z fontanny lub posiedzieć w cieniu rozłożystych drzew.

Pamiątki po Ordynacji Zamojskiej

Początki Janowa Lub. sięgają 1640 roku. Na cześć hetmana Jana Zamoyskiego początkowa nazwa miasta, czyli Biała, została zmieniona na Janów Ordynacki. Na początku XIX w. na okres ponad stu lat Janów stał się centrum administracyjnym ordynacji na tym obszarze. Z tego okresu zachowało się kilka charakterystycznych budynków poordynackich, np. Dom Naczelnika Obwodu z początku XIX w. oraz Dom Komisarza Powiatu. Na uwagę zasługuje też Siedziba Władz Obwodu Zamojskiego w stylu XIX-wiecznej kamienicy miejskiej. Wszystkie trzy budynki ulokowane są kolejno przy ul. Zamojskiego.

Zespół budynków więziennych (1820-27)

Zespół dawnych budynków więziennych i sądu w Janowie Lubelskim usytuowany jest u zbiegu ul. Ogrodowej i Jana Pawła II. Pochodzą z lat 1825-1827 i zbudowane zostały wg projektu Wacława Ritschela.

Dawny Sąd Policji Poprawczej – od II połowy XIX wieku był budynkiem administracyjnym tego więzienia. W guberni lubelskiej podczas zaborów, było tu drugie co do wielkości więzienie i przetrzymywano tu więźniów politycznych. W czasie II wojny światowej osadzani byli tu Polacy, odbywający kary za różnego rodzaju przestępstwa, a także podejrzani o udział w ruchu oporu lub za posiadanie broni. Zostało tu zamordowanych wielu więźniów, odbyły się dwie zbiorowe egzekucje.

Na budynku dawnego sądu jest pamiątkowa tablica z 1964 r. upamiętniająca masakrę więźniów politycznych. Od wielu lat budynki stoją prawie opustoszałe, do niedawna tylko niewielką część powierzchni na parterze jednego skrzydła zajmowało Muzeum Regionalne.

Obecnie prowadzone są prace remontowe. Natomiast w budynku administracyjnym znajduje się Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej i apteka.

Muzeum Regionalne w Janowie Lubelskim

Muzeum Regionalne w Janowie Lubelskim – jedyne muzeum w Janowie Lubelskim o tematyce regionalnej.
Muzeum zostało powołane do życia 1 stycznia 1986 r. Przez pierwsze 10 lat działało jako Muzeum Czynu Zbrojnego w Janowie Lubelskim – Oddział Muzeum Okręgowego w Sandomierzu. Jako Muzeum Regionalne działa dopiero od 1996 r. Od tego czasu jest samodzielna placówką podlegającą władzom samorządowym.
Mieści się w budynku Starego Więzienia w Janowie Lubelskim wybudowanego w latach 1825-1826 – obecnie w remoncie. Od 2013 r. w częściowo wyremontowanych salach organizowane są wystawy czasowe. Tymczasowa siedziba Muzeum – dyrekcja i sala wystaw czasowych, mieszczą się w budynku Domu Nauczyciela przy ul. Ogrodowej 16.


Godziny otwarcia:
biuro – 7.30-15.30, ekspozycja – 9.00-14.00

Muzeum Fotografii w Janowie Lubelskim

Pierwsze w kraju prywatne Muzeum Fotografii zorganizował Antoni Florczak w dawnym studiu fotograficznym przy ulicy Zamoyskiego 20.
Zarejestrowane w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego prywatne Muzeum Historii Fotografii to setki aparatów fotograficznych, tysiące zdjęć – od „daguerotypów” po najnowsze techniki – ciemnia fotograficzna oraz studio „w starym stylu” a także lekcje muzealne i warsztaty.

Skansen Kolei Leśnej

Skansen Kolei Leśnej (ul. Bohaterów Porytowego Wzgórza 35) w Janowie Lubelskim – muzeum (skansen techniki) z siedzibą na przedmieściach Janowa Lubelskiego. Placówka jest prowadzona przez Nadleśnictwo Janów Lubelski.
Muzeum zostało otwarte w październiku 2000 roku. Gromadzi zabytki techniki, związane z funkcjonowaniem Kolei Leśnej w Lasach Janowskich, działającej w latach 1941-1984 na terenie Lasów Janowskich, na trasie pomiędzy Biłgorajem a wsią Lipa (powiat stalowowolski). Tory na ostatnim odcinku (Lipa – Szklarnia) zostały rozebrane w 1988 roku. Po zaprzestaniu funkcjonowania kolejki, cześć taboru od 1984 roku była eksponowana na terenie dawnej składnicy w Szklarni, z uwagi jednak na brak dozoru dochodziło do licznych dewastacji. W 1999 roku tabor przeniesiono do Janowa Lubelskiego, gdzie został poddany remontowi, przeprowadzonemu przez Fundację Polskich Kolei Wąskotorowych.

W ramach ekspozycji skansenu udostępnione są lokomotywy: parowóz Las47 oraz spalinowóz WLs50 oraz wagony: kłonicowe do przewozu dłużycy, platforma, osobowy (do przewozu pracowników), węglarka, cysterna, platforma z pługiem śnieżnym oraz koleba.
Skansen jest obiektem całorocznym, czynnym codziennie. Wstęp jest wolny.

Zalew Janowski

Jest sztucznym zbiornikiem wodnym o pow. 40 ha z licznymi obiektami noclegowymi położonymi na jego brzegu.