Chodel

Chodel – wieś w Polsce, położona w Kotlinie Chodelskiej, w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Chodel. Miejscowość jest siedzibą gminy.

Kolejna wieś, która nas zaskoczyła. Wracając z wyprawy na Roztocze postanowiliśmy koniecznie zobaczyć ruiny kościoła na wyspie w miejscowości Chodel.
Wypatrując ruin mijaliśmy skromne domki miejscowości. Wreszcie dojechaliśmy do centrum. Ogromny Rynek nie odpowiadał wielkości miejscowości. Świadczył, że w przeszłości wieś mogła być miastem. Przy jednej pierzei Rynku stała świątynia z ceglaną basztą zwieńczoną koroną. Otoczenie kościoła było niezwykłe. Zobaczyliśmy pomnik księdza Piotra Ściegiennego, działacza niepodległościowego, przywódcy chłopskiego, zesłańca na Syberię, który był w 1843 roku proboszczem w Chodlu.
Wnętrze kościoła Świętej Trójcy można obejrzeć w galerii.
Obraz w głównym ołtarzu to słynący łaskami i cudami wizerunek Matki Bożej Loretańskiej z kościoła jezuitów na Lorecie przeniesiony do kościoła Świętej Trójcy.
O ruiny na wyspie musieliśmy zapytać mieszkańców Chodla. To była cała wyprawa. Wieś i kościół św. Trójcy leżą na wzniesieniu, my zjeżdżaliśmy w dół. Trzeba było zostawić samochód i wędrować piaszczystymi drogami pomiędzy obrośniętymi szuwarami stawami. Ogromny obszar zajmowały mniejsze i większe stawy hodowlane. Potem znaleźliśmy, że miejsce to nazywane jest Loretem zapewne od wezwania jezuickiego kościoła postawionego w miejsce drewnianej świątyni na wyspie wśród stawów. To właśnie ruin pojezuickiego kościoła pod wezwaniem Matki Boskiej Loretańskiej wybudowanego w 1750 roku szukaliśmy.
Wreszcie nasz upór został nagrodzony. Ujrzeliśmy ruiny! Na szczycie dumnie patrzył z góry bocian.
Już w domu znaleźliśmy stronę z historią Chodla. Zainteresowanych odsyłamy do tej skarbnicy wiedzy. Rok 1517 jest prawdopodobną datą lokacji miasta. Erygowanie kościoła św. Trójcy odbyło się w 1541 roku, konsekracja w 1584 roku. W 1582 roku Bernard Maciejewski (późniejszy prymas) zapisał jezuitom połowę dóbr Chodla.
Warto zajrzeć na stronę www.polskaprowincja.pl gdzie przeczytacie o Chodlu:
http://polskaprowincja.pl/index.php/defaultgmina/category/gmina_chodel
Zapraszamy też na stronę http://chodel.com/
Z tej strony zamieszczamy kalendarium najważniejszych wydarzeń związanych z Chodlem.
Kalendarium ważniejszych wydarzeń dotyczących Chodla
1517 r. – lokacja miasta
1541 r. – erekcja kościoła p.w. św. Trójcy
1551 r. – powstanie zbiorowego cechu ślusarzy, kowali, krawców, kuśnierzy
1582 r. – Bernard Maciejowski (późniejszy prymas) zapisuje jezuitom, należącą do niego połowę dobr Chodel wraz z trzema wioskami: Godów, Puszno, Wólka (późniejsza Wólka Komaszycka)
1583 r. – przywilej króla Stefana Batorego dla mieszkańców Chodla ustanawiąjący w mieście dwa jarmarki rocznie, na świętą Zofię (15 V) i św. Łukasza Ewangelistę (10 IX)
1584 r. – konsekracja kościoła p.w. świętej Trójcy
1590 r. – powstanie cechu tkackiego
1591 r. – powstanie cechu szewców1594 r. – jezuici staja się posiadaczami drugiej części dóbr chodelskich, należących dotąd do Stanisława Maciejowskiego
1616 r. – jezuici wznoszą drewnianą kaplicę na Lorecie
1621 r. – Zygmunt III Waza wydaje przywilej dla mieszkańców Chodla, w którym ustanawia kolejne dwa jarmarki, na św. Barbary Dziewicy (4 XII) i św. Trójcy (8 IX)
1629 r. – na skutek szerzącej się zarazy umiera 237 mieszkańców Chodla
1661 r. – pożar miasteczka1718 r. – król August III Sas (Mocny) ustanawia 12 jarmarków rocznie dla Chodla
1736-1750 – jezuici budują murowaną świątynię na Lorecie, na miejscu dotychczasowej drewnianej
od poł. XVIII w. pojawiają się Żydzi w Chodlu
1770 r. – pożar miasta
1773 r. – kasata zakonu jezuitów. Dobra chodelskie za opłatę czynszową KEN rozdzieliła pomiędzy Teodora Szydłowieckiego (kasztelana mazowieckiego) a Adama Łąckiego (kasztelana sandomierskiego)
1781 r. – sprzedaż kościoła kłodnickiego p.w. św. Piotra Apostoła do Księżomierzy
1783 r. – przeniesienie obrazu Matki Boskiej Loretańskiej z kościoła na Lorecie do świątyni chodelskiej. Dobra chodelskie zakupił Ignacy Witosławski z Sielca
1811 r. – urząd burmistrza obejmuje Edward Gawlikowski, dzierżawca dóbr chodelskich
1811/12 r. – klęski żywiołowe (głód, gradobicie) oraz kontrybucja wojskowa zmuszają mieszkańców do sprzedaży domostw i gruntów
1814 r. – pożar części Chodla
1824 r. – miasto Chodel zamienione na osadę miejską
1838 r. – Chodel odzyskuje utracone prawa miejskie dzięki staraniom mieszkańców. Do 1842 r. dobra chodelskie pozostają pod zarządem Feliksa Moczulskiego, wójta gminy
1841 r. – zmniejszono liczbę jarmarków z 12 do 10 rocznie
1842 r. – klucz chodelski przechodzi pod zarząd Aleksandra Łęczyńskiego
1843 r. – założona zostaje cegielnia przez Izaela Cukiermana
1848 r. – kolejna redukcja liczby jarmarków do 6
1851 r. – właścicielem dóbr chodelskich zostaje Maksymilian Krajewski
1853 r. – nowym nabywcą dóbr zostaje Klemens Kocowski
1859 r. – klucz chodelski przechodzi pod zarząd Piotra Popowa
1862 r. – właściciel dóbr Chodla – Aleksander Boski
1864 r. – zadłużone dobra chodelskie wystawione zostają na licytację, która nie odbywa się z powodu braku zainteresowanych kupnem
1865 r. – majątek duchowieństwa rzymsko-katolickiego przechodzi pod zarząd skarbu Królestwa Polskiego. Nowym nabywcą dóbr Chodla jest Wolf Jarmułowicz z Warszawy, następnie Józef Gawlikowski – ostatni właściciel Chodla
1870 r. – na mocy ukazu cara Aleksandra II Chodel zamieniony zostaje na osadę
1882 r. – pożar Chodla
1885 r. – ustanowiono cotygodniowy jarmark we środę
1892 r. – epidemia cholery. Pożar osady
1897 r. – kolejny pożar
1899 r. – budowa kostnicy obok kościoła św. Trójcy
1914 r. – w okresie I wojny światowej osada była terenem walk wojsk austriacko-rosyjskich. W czerwcu Austriacy podpalają Chodel.