Światowa pobożność

Istnieje pewien rodzaj pobożności, zwłaszcza wśród osób światowych, który aczkolwiek nie tylko razi smutną karykaturą, ale daleki jest od zrozumienia ducha Chrystusowego. Osoby duchem tej pobożności przejęte, odznaczają się osobliwą nielogicznością. Zdaje się im, jakoby ich pobożność była jakimś cennym przedmiotem do starannego przechowania pod zamkiem… klejnotem do rzadkiego użycia w nadzwyczajnych tylko wypadkach. Tyle jest ich pobożności, ile chwil spędzonym w kościele – z wyjściem zaś z domu Bożego, z powrotem do zajęć, do życia codziennego, stosunek ich z Bogiem się kończy. Modlitwa była dla Boga… a życie, praca – jakoby dla bytu doczesnego, dla rodziny, dla świata, albo też dla siebie!

Pobożność murami kościoła ograniczyły – a za progiem kościoła – światowość! Zaiste, dziwny to rozdział tego, co najistotniej złączone być powinno, co się powinno przenikać nawzajem, jak dusza ciało przenika – rozdział pożyczony zapewne ze zbioru mrzonek naszych liberałów, wiecznie marzących o takim ustroju społecznym, w którym by Kościół i państwo dwie zupełnie odrębne, a od siebie zupełnie niezawisłe organizacje stanowiły.

Osobliwe to niepojmowanie rzeczy, zdradzające brak zastanowienia, a w praktyce najsmutniejsze owoce rodzące! Te same bowiem osoby, które dopiero co  kościele rozrzewniały się nad pokorą Chrystusową, ledwo opuściły próg domu Bożego, wnet bliźnich z góry traktują – słowem i czynem – lekceważą nawet, za lada przeciwnością w gniew wpadają, obrażają się za cień jakiego ich pominięcia itp. A nawet w kościele, wobec wizerunku ukrzyżowanego Zbawiciela, dziwnie okazują się nieumartwione: upału, zaduchu, tłoku, a nawet nie dosyć wygodnego siedzenia podczas nabożeństwa nie zniosą, albowiem tylko rozparte modlić się mogą, albo na wpół leżące, w postawie, której wstydziłoby się w zwykłym towarzyskim stosunku.

Osoby tego pokroju, aczkolwiek często do świętych sakramentów przystępują – dlaczegóż stąd żadnej nie odnoszą korzyści? Niewątpliwie dlatego, że w sakramentach nie szuja one, czego szukać powinny: oczyszczenia z brudu grzechowego, poprawy życia i coraz ściślejszego zjednoczenia z Bogiem, ale szukają wrażeń, pociechy, rozrzewnienia. Według nich spowiedź wtedy tylko jest dobra, gdy bardzo długo trwa, gdy spowiednik długą im mówi naukę i do łez pobudzi – spowiedź zaś krótka nie zadowala ich nigdy. Zdawałoby się, jakoby dla nich w Sakramencie pokuty absolucja najmniejsze ma znaczenie – pewno też o skruchę mało się troszczą – rozmowa zaś duchowa ze spowiednikiem, wynurzenie się przed nim, rozwlekłe mówienie o sobie – oto co faktycznie dla nich istotę sakramentu stanowi.

A jakież to bywa ich wyznawanie grzechów?… Jest to raczej skarga na drugich, na okoliczności, aniżeli na siebie, a jeśli siebie kiedy obwinią, to dziwnie umieją swe wyznanie na własną chlubę obrócić. Bywa to często wyliczeniem nie spełnionych przez nie czynów doskonałych, heroicznych. I czyż poprawa życia może być owocem podobnych spowiedzi?

Komunię święte, z tej samej przyczyny co spowiedzi, bywają bezowocne (jeśli nie grzeszne), bo wbijają w pychę i dobre o sobie rozumienie.

O Boże, co za odpowiedzialność!

Rozmyślanie nawet – ta dźwignia życia duchowego – nie prowadzi osób spaczonej duchowości do opamiętania, owszem, jeszcze bardziej je zaślepia, a to dlatego, że w rozmyślaniach, jakie odprawiają, znów tylko siebie, a nie Boga, biorą za przedmiot zastanowienia. Bo czymże się one zajmują w swej wewnętrznej rozmowie z Bogiem? Najczęściej rozbieraniem własnych zasług i cierpień, przypominaniem rozmów ze spowiednikiem, wreszcie, porównywaniem siebie z bliźnim, na własną korzyść oczywiście; jednym słowem – marzycielstwem. Modlitwą faryzeusza „Dziękuj ci o mój Boże, że nie jestem jako ci” – kończą zwykle, jeśli nie słowem, to uczuciem, swe ćwiczenia duchowe, a przyznanie sobie racji bywa najczęściej konkluzją tych rozmyślań.

Z tym wszystkim wyżej wzmiankowane osoby, w zaślepieniu swoim dziwnie czują się bezpieczne wobec Boga i wieczności, bynajmniej nie z pobudki pokornego zaufania Bogu, ale dla mnogich praktyk, jakie pełnią, dla licznych bractw, do których się powpisywały, wreszcie dla przeróżnych szkaplerzy, jakie noszą. Sądzą przeto, że są w zupełnym porządku i że szybkim krokiem zdążają po stromych ścieżkach wyższej ascezy, a gdy jeszcze podczas ich modlitwy huczenie organów lub też śpiew, silniej ich nerwy poruszy i do płaczu pobudzi, utwierdzają się w przekonaniu o wysokim stopniu swego zjednoczenia z Bogiem.

A jakie ich żucie? Jakie spełnianie obowiązków?… jaka pobudka czynów?… jakie zaparcie, cierpliwość, miłość bliźniego, darowanie uraz?… Ach! Strach o tym pomyśleć!… Pobożność tych osób skoncentrowała się w praktykach, w uczuciu, a czyny objął świat! I czy nie tak bywa, niestety?

Dobrzy gorszą się ich postępowaniem, nie bez słusznego powodu, widząc w nim ducha faryzejskiej obłudy; a źli urągają mówiąc: „Otóż to dewocja i pobożność!… ci, lub te pobożnisie tak gorliwie godzinami całymi przesiadują w kościele, modlą się i do spowiedzi i do komunii chodzą, a ani na włos jeden nie są lepsi od nas”. Taki jest – i słuszny niestety – sąd ludzki o tej pobożności. A sąd Boży brzmi jeszcze surowiej. Tak mówi Zbawiciel: „Nie każdy kto mówi: Panie, Panie, wejdzie do królestwa niebieskiego, ale który czyni wolę Ojca mego, który jest w niebiesiech, ten wejdzie do królestwa niebieskiego”(Mt 7,21).

Drzewo dobre poznaje się po tym, że dobry owoc rodzi. „Z owoców ich poznacie”(Mt 7 20).

O pobożności prawdziwej i fałszywej; Cecylia Plater-Zyberkówa; Wydawnictwo Monumen; Poznań 2016

Cierpliwość wobec siebie

Trudno jest wytrwać w cierpliwości wobec innych ale znacznie trudniej przychodzi cierpliwość względem samego siebie! Istotnie, ta odmiana cnoty jest tak zaniedbana, że skłonniśmy raczej uważać za zasługę coś wręcz przeciwnego, jakoby niecierpliwość wobec siebie była jakimś bohaterstwem czy zasługującym umartwieniem. Zachodzi wielka różnica pomiędzy nienawiścią samego siebie a niecierpliwością wobec siebie. Im więcej mamy z pierwszej, tym dla nas lepiej; im więcej z drugiej, tym gorzej. Spróbujemy się zdobyć na tę cierpliwość wobec siebie, a droga doskonałości uścieli się przed nami jasno, bez przeszkód.

Lecz cóż rozumiemy przez tę niecierpliwość dla siebie samych! Niecierpliwy jest ten, kto dąsa się na pokusy, prześlepiając ich rzeczywista naturę i prawdziwą wartość, – kto gryzie się grzechem raczej ze względu na własne poniżenie, niźli na Bożą zniewagę, – kogo wytrącają z równowagi i drażnią własne niedopatrzenia i uleganie nędznym nałogom, – kto upada na duchu, gdy mu się przydarzy wybuchnąć gniewem, lub poddać się przygnębieniu, choćby nawet ani w jednym ni w drugim wypadku grzechu nie było, – komu się przykrzy brak uczuciowego nabożeństwa, jak gdyby w ogóle było ono w naszej mocy, a cierpliwość w opuszczeniu nie był najlepszym środkiem do uzyskania słodyczy i pociech duchowych., – kto wreszcie niepokoi się na widok, iż zabiegi stosowane przeciw naszym wadom, zawodzą nasze oczekiwania, a zapomina o tym, że nieskuteczność zabiegów może pochodzić z braku odpowiedniego czasu lub z przeszkód, które może nieświadomie kładliśmy ich działaniu. Do tych objawów niecierpliwości należy dodać narzekania na brak duchowego postępu, jak gdyby zostać świętym można było w przeciągu jednego miesiąca.

Wszystkie te objawy niecierpliwości wobec nas samych mogą pochodzić z czterech przyczyn, dlatego musimy je pilnie wypatrzyć i uśmiercić je zaraz w gnieździe, zanim zdążą rozwinąć swe skrzydła do lotu. To istotnie ptaki drapieżne naszego życia duchowego. Prym wśród nich dzierży miłość własna, która nie może strawić tego, że w chwili doświadczenia nie okazaliśmy się bohaterami. Za nią idzie brak pokory, który przeszkadza nam pojąć naszą nikczemność oraz kalectwo, będące skutkiem grzechów. Trzecie miejsce zajmuje niezrozumienie ogromnych trudności życia duchowego oraz potrzeby zerwania ze światem i odwrócenia się od jego zasad, nim poświęcimy się Bogu. Czwartą jest uporczywy wstręt do poprzestawania na świetle wiary. Po prostu mierzi nas ono. Nasz umysł, nasza natura, miłość własna, słowem wszystko w nas, wyjąwszy samą tylko wiarę, pożąda widzieć, poznać, przekonać się, utwierdzić i nabrać pewności, że nasz postęp jest niewątpliwy.

Cierpliwość wobec siebie to łaska wprost nieoszacowana, to najkrótsza droga do poprawy, a zarazem najszybszy środek do ukształtowania w nas ducha wewnętrznego, wyjąwszy może tylko owo bezpośrednie dotknięcie Boga, uwewnętrzniające duszę w jednym okamgnieniu. Ono to przepaja nasze stosunki z drugimi rozwagą i łagodnością. Pod jej tchnieniem gaśnie żagiew krytyki, stłumiona ciągłą świadomością własnej nieprawości. Jej światło uwydatnia zupełną naszą zależność od Boga i Jego łaski, wlewając nam pogodę usposobienia i równowagę ducha, choć bowiem stanowi ona wysiłek, to przecież wysiłek ten jest spokojny, oparty na Bogu. Cierpliwość ta staje się nam nieustannym źródłem aktów najczystszej pokory. Słowem, przez nią działamy tak, jak gdybyśmy nie byli sobą, lecz panem siebie, swoim aniołem stróżem. Jeśli zaś to usposobienie duszą owładnie w jej życiu wewnętrznym i zewnętrznym, czegóż jeszcze jej brak do doskonałości?

Istnieją różne sposoby rozwijania tej cierpliwości względem samego siebie. Dużo pomaga częste rozmyślanie o własnej nicości, szczególnie rozpamiętywanie różnych upadków, niewierności i występków ubiegłego życia. Nie nastręcza ono żądnego niebezpieczeństwa ze względu na ten wewnętrzny niesmak i to uczucie palącego wstydu, które zwykły towarzyszyć podobnym wspomnieniom.

Ilekroć słyszymy o wielkiej jakiejś zbrodni, myślmy, że sami popełnilibyśmy występek może jeszcze haniebniejszy, gdyby nie pomoc łaski. Spowiedź nasza i nasze do niej przygotowanie winny być staranne, przy czym nie należy mieszać skruchy prawdziwej z uczuciową przykrością; trzeba też modlić się wytrwale o łaskę cierpliwości, zwłaszcza po Komunii św. Musimy się starać – choć jest to rzecz trudna i dopiero z czasem przychodzi – radować się z tych sposobności, które nam odsłaniają naszą potrzebę łaski i naszą skłonność do popadnięcia w najbrzydsze występki. W swoim dążeniu na szczyty nie zapominajmy zbyt prędko o dawnych swych grzechach. Dlatego jeśli nam Bóg udzieli łaski odczuwania żywej przykrości na samą myśl o grzechu, przyjmujmy ją chętnie i z dziękczynieniem bierzmy ją na swoje barki. Błogosławiony niech będzie on ciężar przy całe swej dokuczliwości, skoro sam Bóg włożył go na nasze ramiona. Słowem, cierpliwość wobec siebie samego jest niemal warunkiem postępu duszy; jej patronką jest św. Katarzyna Genueńska.

 

Postęp duszy czyli wzrost w świętości, O. Fryderyk William Faber

 

 

Nadzieja

zdjęcie z forum Odkrywca

Jako mała dziewczynka lubiłam przeglądać różne rodzinne pamiątki, ale ciekawiło mnie też małe pudełeczko należące do Mamy. Przechowywała w nim swoją niewielką ilość biżuterii. Kolejny raz, gdy pozwoliła mi obejrzeć swoje skarby zaintrygował mnie mały, stary pierścionek, który w miejscu oczka miał dziwne – jak wtedy mi się wydawało – elementy : malutki krzyżyk, kotwicę i serduszko. Długi czas przyglądałam się temu pierścionkowi zanim zapytałam: co one oznaczają, a Mama spokojnie mi odpowiedziała, że to są symbole cnót Boskich: wiary , nadziei i miłości , o których się przecież uczyłam na religii. To było moje pierwsze – jako dziecka – spotkanie z taką symboliką. O ile, ze zrozumieniem symbolu krzyża i serca nie miałam problemu, o tyle tej kotwicy, jako dziecko nie umiałam jakoś przyporządkować nadziei. Zrozumiałam to dopiero później, gdy dowiedziałam się o sensie użytkowym kotwicy.

Dowiedziałam się też, że biżuteria z tymi symbolami noszona przez kobiety, szczególnie w czasach zaborów, miała wyrażać patriotyczną postawę i miłość do Boga i Ojczyzny. Głęboka wiara w Boga, nadzieja w odzyskanie wolności i miłość nadawały głęboki sens życiu tysiącom Polaków żyjących pod zaborami, jak i później, gdy wydawało się, że ustanowiony porządek, ale jakże niesprawiedliwy będzie trwał przez wieki. Jak pokazuje nasza historia, Bóg nigdy nie pozostawiał nas jako narodu bez odpowiedzi na nasze wołania. W Nim była nadzieja ratunku i ocalenia naszego istnienia i bytu. Tak też często i my w codziennych modlitwach formułujemy nasze pragnienia pomyślnej realizacji wszystkiego co nas dotyczy.

Eksponat Muzeum Warszawy – Zbiory Wydzielone

Mamy nadzieję, że nasz dobry Bóg wysłucha naszych próśb o zdrowie bliskich i własne, o dobre i pomyślne życie naszych dzieci. Mamy nadzieję, że zadba o pomyślny splot wydarzeń w naszym życiu, o uznanie innych, o naszą karierę i dostatek materialny. I te modlitwy jakże często są wysłuchiwane, bo przecież: „niewidomi wzrok odzyskują, chromi chodzą, trędowaci zostają oczyszczeni, głusi słyszą, umarli zmartwychwstają ” (Mt, 11,5).

Bóg pokładane w Nim nadzieje respektuje, spełnia te zanoszone w modlitwach prośby, bo Bóg jest jedynym źródłem nadziei. Ale czy my w swoim rozumieniu nadziei nie pozostajemy jednostronni? Czy rozumienie nadziei jako cnoty Boskiej a więc dotyczącej każdej sfery naszego istnienia: tego i przyszłego – wiecznego jest dobrze pojmowane, a może jest zbyt trudne? Związani tak mocno z naszą doczesnością, zazwyczaj formułując stwierdzenie: mam nadzieję, w swoim wyobrażeniu mamy pomyślność jakiegoś zdarzenia, które będzie miało miejsce teraz lub później i zakładamy, że wynik zobaczymy i to będzie już nowa rzeczywistość. Jak jednak poradzić sobie z pytaniami o nadzieję życia wiecznego? Jak mieć nadzieję na życie wieczne, gdy zobaczymy w sobie człowieka niedoskonałego, słabego i kruchego, pełnego ułomności i lęku, człowieka z wieloma błędnymi wyborami życiowymi a może takimi jak św. Piotr? Jeśli takie myśli zrodzą się w tobie to wsłuchuj się dobrze w swoje wnętrze może usłyszysz: „Czy kochasz Mnie?” i od tego co odpowiesz będzie zależało czy te słowa pięknego psalmu 23:

            Chociażbym chodził ciemną doliną,

            Zła się nie ulęknę,

            Bo Ty Jesteś ze mną.

będą towarzyszyły ci codziennie i staną się kotwicą  nadziei w twoim życiu.

Elżbieta K.

Wielkanoc 2021

Arrasy z Muzeum Watykańskiego

Trudne czasy wymagają od nas wysiłku, potrzebna jest praca aby nie tracić nadziei. Aby zachować wiarę i ufność w Boże miłosierdzie potrzebne jest większe zaufanie Bogu i jego wyrokom, które nas dotykają. Niechaj tegoroczne Zmartwychwstanie pobudzi nasze zaufanie w Bożą sprawiedliwość i będzie źródłem potrzebnych łask na kolejny rok dla nas i naszych bliskich.

Życzą Grażyna i Rafał