Kożuchów

Kożuchów (niem. Freystadt in Schlesien)- miasto na Dolnym Śląsku.

W 1295 w kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) miejscowość wymieniona jest jako Chozuchow alias Czolcha oraz villa Choszuchow. Notowano również w 1245 Kozsova. Koczechow villa oraz w 1382 Konczgo, a w XIII wieku miasto zanotowano w zlatynizowanej formie Cosuchowia.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wymienia dwie nazwy miejscowości – Kożuchów oraz niemiecką Freystadt. W 1750 roku nazwa Kożuchów wraz z niemiecką Freystad wymieniona jest w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska.

Zabytkową część miasta stanowi zespół architektoniczno-urbanistyczny z kamienicami na parcelach z XII w., kościołem, zamkiem i ratuszem oraz dość dobrze zachowanymi murami obronnymi otaczającymi starą część miasta.

Główne zabytki:
–  kościół parafialny pod wezwaniem Oczyszczenia NMP (farny), został wybudowany w XIII wieku jako skromna, kamienna, jednonawowa budowla (według legendy miał powstać z fundacji Bolesława Krzywoustego już w 1125 roku). Wielokrotne przebudowy, modernizacje, rozbudowy spowodowały że dzisiaj kościół jest trzynawową budowlą z kamienia i cegły. Główna bryła kościoła utrzymana jest w stylu gotyckim, wieża i jej dach prezentują styl barokowy natomiast sklepienie nawy oraz prezbiterium przebudowane zostało w epoce renesansu.

zamek, kożuchowska rezydencja powstała w XIII-XIV wieku i posiadała różne przeznaczenie tak jak i różnych właścicieli. Zamek był rezydencją książęcą, klasztorem zakonu karmelitów, zbrojownią i siedzibą najznakomitszych rodów. Dawna gotycka wieża została przebudowana i wkomponowana w zachodnie skrzydło a cały zamek uległ mocnej przebudowie przez ostatnich właścicieli zamku – zakon karmelitów. Obecnie czteroskrzydłowa budowla z kwadratowym dziedzińcem jest jednym z ciekawszych obiektów na terenie Kożuchowa a zarazem siedzibą Kożuchowskiego Centrum Kultury „Zamek”

ratusz, najstarszy kożuchowski ratusz, z XIV wieku był najprawdopodobniej budowlą drewnianą, która spłonęła podczas pożaru miasta w 1488 roku. Następny ratusz został wybudowany w stylu późnogotyckim w 1489 roku jako budowla piętrowa murowana z cegieł. Wielokrotnie przebudowywany w latach 1554, 1637, 1769 po kolejnych pożarach miasta. W XIX wieku uległ przebudowie nadającej mu neoklasycystyczny charakter. Podczas II wojny światowej ratusz ulega zniszczeniu. W latach 1963-1969 odbudowany na pozostałościach ściany gotyckiej od strony północnej i XIX-wiecznej neoklasycystycznej ściany wschodniej. Relikty te połączono z nowoczesną współczesną architekturą. Gotycka wieża ratuszowa została również odbudowana po tym jak się zawaliła w 1963 roku

figura Maryjna z 1736 roku, ufundowana przez radnego Königa i umieszczona na moście żagańskim, w zachodniej części miasta, na ulicy 1 Maja. Stoi on dokładnie na środku mostu, choć dzisiaj może nie być to takie oczywiste, gdyż część dawnej fosy została zasypana (łuki zamurowanego przęsła są dalej widoczne). Na ceglanym słupie sięgającym dna fosy, stoi piaskowcowy, trzyczęściowy cokół z gzymsem. Nad gzymsem widnieje napis: „Omnes in Adam peccaverumt / En Mater ad sum nom peccari” (w Adamie wszystko było grzeszne. Oto matka, która jest bez grzechu). Na cokole postać depcząca węża z jabłkiem w paszczy.

mury obronne, pierwszy wieniec kamiennych murów powstał na przełomie XIII i XIV wieku i otaczała go szeroka na 20 m fosa. W XV wieku został wzniesiony cały pierścień fortyfikacji. Do miasta wjeżdżało się przez trzy bramy (Głogowską, Żagańską i Krośnieńską), a od II połowy XV wieku, przez 4 bramy, które zostały zburzone w 1819 roku. Jedynymi pamiątkami po bramach jest baszta bramy krośnieńskiej.

W Kożuchowie mieszkała Anna Haller, ur. w 1876 r., siostra generała Józefa Hallera, w latach 1948-1960 pracowała i mieszkała na terenie Kożuchowa. 3 czerwca 2006 roku poświęcono pamiątkową tablicę na domu katechetycznym, w którym mieszkała. Nazwisko jej nosi jedna z ulic, na terenie której znajduje się m.in. Samorządowe Gimnazjum.

na podstawie: http://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%BCuch%C3%B3w