Szprotawa (niem. Sprottau) to miasto w woj. lubuskim, w powiecie żagańskim, położone nad rzekami Bobrem i Szprotawą.
Przywilej lokacyjny otrzymała Szprotawa ok. 1260 roku. Gród leżał na skrzyżowaniu szlaków komunikacyjnych, co sprzyjało szybkiemu rozwojowi osady, w 1407 zyskał prawo bicia własnej monety.
Pierwsza historyczna informacja o terenie dzisiejszej Szprotawy, a właściwie grodzie Ilua – Iława pochodzi z Kroniki biskupa niemieckiego Thietmara, który towarzyszył cesarzowi niemieckiemu Ottonowi III w pielgrzymce do grobu św. Wojciecha w Gnieźnie. W grodzie Ilua – Iława cesarz spotkał się z Bolesławem Chrobrym w roku 1000.
Nadanie praw miejskich Szprotawa zawdzięcza Konradowi I, księciu głogowskiemu, wnukowi Henryka I Brodatego. Dokument lokacyjny Szprotawy nie zachował się, lecz inne źródła podają rok 1260, jako najbardziej prawdopodobną datę. Szprotawa lokowana została na wzór Żagania.