Jerzy urodził się między 256 a 285 rokiem, w Kapadocji, jest to kraina w dzisiejszej Turcji. Nieścisłości i braki dokładnych informacji o jego życiu związane jest z podbojem Azji Mniejszej przez Turcję oraz niszczenia i zacierania wszelkich śladów chrześcijaństwa na zajętych terenach. Według przekazów rodzicami jego byli Geroncjusz oraz Polocronia, bardzo pobożne małżeństwo, które długi czas nie posiadało dzieci. Zanosili liczne prośby do Boga o łaskę macierzyństwa i dopiero w późnej starości doczekali się syna, któremu nadali imię Jerzy.
Był szlachetnym człowiekiem i był przykładem życia dla swoich rówieśników. Po śmierci ojca przenosi się z matką do Jerozolimy.
W dorosłym życiu postanawia wstąpić do wojska. Według przekazów jego ojciec był również rzymskim żołnierzem. Dzięki męstwu, znakomitemu wykształceniu doszedł do stanowiska trybuna. W czasie pobytu cesarza Dioklecjana w Nikomendii należał do garnizonu i osobistej ochrony imperatora.
Jerzy był wierzącym żołnierzem rzymskim. Początek IV wieku to czas, gdy cesarz Dioklecjan zamierza przywrócić kulty pogańskie i wytępić chrześcijaństwo. Rozpoczynają się prześladowania chrześcijan ze szczególnym uwzględnieniem armii rzymskiej.
Według przekazów Jerzy odmówił złożenia ofiary bóstwom rzymskim. Licząc się z możliwością śmierci posiadany majątek oddał biednym. Za opór wobec zarządzenia cesarza spotkała go sroga kara. Rozpięty na kole został cudownie uzdrowiony i miał objawienie, w którym Chrystus poprosił go: „Bądź stałym w wierze, albowiem przez ciebie wielu nawróci się do Mnie”. Źródła podają, że w kolejnych dniach miał rozszarpane usta, wezwany był czarnoksiężnik Atanazjusz mający za zadanie osłabić wiarę Jerzego. Nic to nie dało a sam Jerzy miał wskrzesić umarłego, który zaświadczył przed Dioklecjanem, że Chrystus jest Bogiem. Według niektórych przekazów męczarnie trwały 7 lat. Ostatecznie został ścięty mieczem w Lod (Lydda, Diospolis) dnia 23 kwietnia 303 roku. Pochowany został również w Lyddzie.
Herb Gruzji
Z tego okresu pochodzi bardzo wielu męczenników, ale tylko święty Jerzego posiada tytuł Wielkiego Męczennika. O wyjątkowości jego męczeństwa i śmierci świadczyć może szybkość i zasięg kultu świętego Jerzego. W samym tylko Egipcie i na Cyprze było ok. 60 kościołów wzniesionych ku jego czci. Nie było kościoła by nie było w nim wizerunku tego świętego żołnierza. Na Kaukazie cała prowincja została nazwana jego imieniem – Gruzja po łacinie Georgia. Imię Jerzy z greckiego Georgios znaczy rolnik. Dlatego też jest on również patronem rolników.
Ze świętym Jerzym związana jest historia pokonania smoka. Jakub de Voragine w „Złotej legendzie” tak opisuje świętego Jerzego i jego walkę ze smokiem. Jerzy, rodem z Kapadocji, trybun wojskowy przybył do miasta Silena (dzisiejsza Cyrena) w prowincji Libia. W pobliżu miasta miał swoją siedzibę smok, który zarażał ludzi swoim oddechem. Mieszkańcy, chcąc go ugłaskać żywili go owcami ale również ludźmi. Kolejne ofiary były wybierane przez losowanie i pewnego razu los padł na córkę królewską. Święty Jerzy przechodząc niedaleko zobaczył i usłyszał płaczącą dziewczynę, gdy się dowiedział przyczyny jej rozpaczy rzekł tylko: „Nie bój się, bo ja w imię Chrystusa cię obronię”. Jerzy wsiadł na konia przeżegnał się i uderzył na smoka zabijając go. Wdzięczne miasto porzuciło pogaństwo i przeszło na chrześcijaństwo. W średniowiecznych przekazach włócznia czy też miecz, którym pokonany został smok nazywał się Ascalon.
Kult święto Jerzego był bardzo rozpowszechniony w średniowiecznej Anglii. W XI wieku było tam ok. 70 kościołów pod wezwaniem tego męczennika. Zdobycie Antiochii w 1098 roku, w trakcie I wyprawy krzyżowej, uważane było przez jej uczestników, za zrealizowane przy pomocy armii poległych żołnierzy pod wodzą św. Jerzego.
Pod koniec XIV wieku arcybiskup Canterbury w Anglii ogłosił św. Jerzego patronem królestwa i nakazał obchodzić dzień jemu poświęcony tak samo uroczyście jak Boże Narodzenie. Został ogłoszony opiekunem niemieckiej szlachty. Kult świętego Jerzego w czasach wypraw krzyżowych był tym czynnikiem, który wojowników wyruszających na wyprawę czynił rycerzami. Tam rodził się etos rycerski przedstawiony w traktacie św. Bernarda z Clairvaux „O pochwale nowego rycerstwa”. Tam są początki pasowania na rycerza, uroczystego przypinania ostróg, zapinania pasa, poświęcenia miecza.
Święty Jerzy jest patronem wielu państw, oprócz już wymienionych również, Portugalii, Holandii, Szwecji, Litwy, Bośni, Serbii, Czarnogóry i Etiopii, chrześcijan palestyńskich jak i archidiecezji białostockiej, wileńskiej, oraz wielu miast m.in. Neapolu, Katalonii, oraz uzdrowiska w Lądku Zdroju. Jest również patronem wędrowców, górników, żołnierzy, kowali, bednarzy, artystów, więźniów oraz skautów i harcerzy.
Jest święty Jerzy jednym z Czternastu Wspomożycieli. Za pontyfikatu Jana XXIII został usunięty z kanonu świętych jako postać legendarna.
Znalazłem anegdotę Stefana Kisielewskiego, która dobrze to komentuje.
Zadzwonił do Kisielewskiego rozgniewany Stanisław Cat-Mackiewicz(były premier rządu emigracyjnego) ze słowami: -Co ten wasz szef wyrabia? – …Jaki szef? – No ten Jan XXIII. – A cóż ci takiego złego zrobił Papież? – Jak to, skasował św. Jerzego, czy on zwariował? Święty Jerzy, patron Litwy, patron Anglii. – Tak, ale podobno św. Jerzy nie istniał. Na co Cat-Mackiewicz odpowiedział: No i co z tego. A Pan Bóg istnieje?
W ikonografii przedstawiany jest najczęściej jako rycerz na koniu zabijający smoka. Jego atrybutami są anioł z wieńcem laurowym lub koroną, baranek, biała chorągiew, koń, palma męczeństwa, smok, smok zabity.
TEKST BYŁ OPUBLIKOWANY W MIESIĘCZNIKU „MISERICORDIA” SANKTUARIUM MIŁOSIERDZIA BOŻEGO W OŻAROWIE MAZOWIECKIM W kwietniu 2018 ROKU.
