Sam język nowego herezjarchy nadaje już jego dziełu piętno szatańskie, bo jakże on się wyraża o rzeczach najświętszych? Trzeba, mówi Bossuet, pomimo wstrętu powtórzyć jego słowa, aby dać poznać jak duch ciemności opanował lidera nowej reformy. Papież według niego był tylko „osłem, mułem, kretem, maciorą, antychrystem itd.”. „Papież – mówi Luter – tak przepełniony diabłami, że nimi oddycha, pluje itd.”. Nie kończmy, dodaje Bossuet, tego, czego Luter nie wstydził się powtórzyć razy kilkadziesiąt. Trudno wypowiedzieć, jak ten apostoł reformy wyrażał się o bullach papieskich; a Rzym nazywał zawsze, „Sodomą, Babilonem, prostytutką apokaliptyczną, stolicą antychrysta itd”. Kardynałów, arcybiskupów, biskupów i księży nazywał zawsze „klechami, mnichami itd”. Świętych Kościoła katolickiego tytułował „gromadą drapieżnych lwów, wieprzami Epikura, rozszalałymi libertynami, psami pragnącymi kąpać się we krwi”. Doktorzy katoliccy, kaznodzieje, spowiednicy, zakonnicy, zakonnice, to rodzaj „obrzydliwych owadów i węży, którzy przez msze, cześć świętych i odpusty więżą u stóp słonia ludzkość całą”. Najwięcej jednak obelg rzucał na dominikanów. Teologów uniwersytetów lipskiego i sorbońskiego nazywał „kretami, obłudnikami, osłami, ubranymi w birety doktorskie”. I o świętych Ojcach wyrażał się tak samo. „Ojcowie Kościoła – mówi Luter – to głupcy, piszący niedorzeczności o bezżeństwie”. „Ja lepiej rozumiem tekst apostolski, niż tysiąc Augustynów”. „Święty Grzegorz Wielki, wykładał zasady najbardziej nierozumne”. „Święty Augustyn często błądził, i dlaczegóż go umieścili w rzędzie świętych, kiedy nie miał prawdziwej wiary?”. „Uważam św. Hieronima za heretyka; pisał tylko głupstwa o poście i bezżeństwie, a jego dzieło przeciwko Jowinianowi jest przepełnione zgorszeniami”. „Święty Bazyli także niewiele wart i nie dałbym za niego i jednego włosa”. „Święty Chryzostom, to gaduła, a św. Tomasz, to potwór teologiczny”. Przestańmy już, kończy Bossuet, i drżyjmy nad sprawiedliwością Pana Boga, który, aby ukorzyć naszą dumę dozwolił na podstawie bluźnierstw wznieść gmach nowej wiary. Pierwsi reformatorzy, przyjaciele Lutra nie mogli pokryć jego szalonych wybuchów. „Drżę z trwogi – pisze Melanchton – myśląc o namiętnościach Lutra, wrą one w nim z siłą herkulesową”. „Luter – mówi Hospiniusz – to uwiedziony przez szatana, pełen dumy i zarozumiałości człowiek”. Erazm nawet pisał do Lutra: „Jęczymy wszyscy nad nieszczęsnym rozdarciem, jakie szerzysz po świecie przez twój umysł uparty, wyuzdany i buntowniczy”. Oto kilka główniejszych rysów z charakteru twórcy Reformy.
Ks. Jean-Joseph Rivaux
„Protestantyzm potępiony przez papieży”; Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu; Sandomierz 2012