Spadkobiercy PRL

Jak i kiedy zakończył się PRL? No takie pytania, nawet dziecko w szkole odpowie, że końcem PRL był Okrągły Stół.

A czym był, tak naprawdę Okrągły Stół? Było to przygotowane, przez władze PRL pokojowe, spokojne, bez rozlewu krwi przekazania władzy.
Przekazanie władzy było przygotowywane – najpierw przez wybranie osób, środowisk które zostaną dopuszczone do tego „zaszczytu”(Nie zapominajmy, że do obrad Okrągłego Stołu nie zostały dopuszczone wszystkie środowiska opozycyjne). Przekazanie władzy miało swoją cenę, którą środowiska opozycyjne musiały zaakceptować. Te które się z tym nie zgadzały, nie były dopuszczone do obrad.
Jaka była cena przejętej władzy po PRL? Ceną było nie rozliczanie ludzi z poprzedniej ekipy. Ceną było nie rozliczanie dotychczasowych beneficjentów, nomenklatury, członków PZPR za dotychczasowe – mówiąc bardzo delikatnie – „dokonania”. Aktualny stan z dokonanymi zbrodniami i rabunkami został przyjęty jako istniejący stan zerowy. Zamykamy oczy na istniejące układy i zależności.
Patrząc z perspektywy minionego czasu, widzimy, że plan ten udało się zrealizować. Co prawda są głosy i mówi się o pociągnięciu do odpowiedzialności poszczególnych ludzi z poprzedniego systemu, ale są to zdarzenia pojedyncze, jednostkowe które nie wpływają na całość. Osoby z poprzedniego systemu, ich dzieci, czy też inny spadkobiercy bez skrupułów korzystają z majątku „zdobytego” w bardzo szemrany sposób.

Tak naprawdę to sposób zakończenia PRL nie jest czymś nowym. Nasi rodzimi komuniści mieli wiedzę historyczną i wykorzystali rozwiązanie które było już wcześniej zrealizowane.
Wielka rewolucja we Francji dała im przykład jak można przejść do następnego etapu nie tracąc dotychczasowych zdobyczy, czy też z minimalnymi stratami. Król Ludwik XVIII, w trakcie trwania Kongresu wiedeńskiego, nomen omen, 4 czerwca 1814 roku wydał Kartę Konstytucyjną która wprowadzała rządy liberalne a także zostawiała w rękach nowych właścicieli tzw dobra narodowe (czyli majątki zagrabione prawowitym właścicielom), pensję, rangi i odznaczenia (w tym Legię Honorową) oraz uznanie tytułów „nowej szlachty”.
Tu mamy źródło naszej „grubej kreski”, tu mamy wzór z którego skorzystano w XX wieku w Polsce.
III RP w obecnym układzie jest „córką” PRL, jest jej spadkobierczynią i tak naprawdę jest kontynuatorką PRL. III RP jest tylko inną twarzą PRL.

Utrata wiary

Jest to przedostatni rozdział książki Michaela Davisa „Liturgiczne bomby zegarowe Vaticanum II – zniszczenie katolickiej wiary przez zmiany w katolickim kulcie”.

Najbardziej widocznym przykładem tego, że radykalna zmiana rytuałów prowadzi do radykalnej zmiany wierzeń, jest oczywiście reforma apostaty Thomasa Cranmera. W swej klasycznej historii reformacji w Anglii msgr Philip Huges wyjaśnia:

Niedostrzegalne, w miarę upływu lat, wierzenia – chronione starymi, obecnie nieużywanymi  obrzędami i ożywiane przez te obrzędy w ludzkich umysłach i uczuciach – znikły bez potrzeby jakiejkolwiek systematycznej pracy misyjnej i nauczania.

Tak więc podczas panowania Elżbiety I (1558-1603) większość angielskich katolików i niemal wszystkie ich dzieci utraciły wiarę w przeistoczenie, nie wskutek systematycznego kwestionowania tej prawdy, ale w wyniku uczestniczenia przez dziesięciolecia w liturgii, z której rytualne oznaki czci, ożywiające tę wiarę w umysłach i uczuciach, zostały usunięte. To, że radykalna i rozmyślna przeróbka Mszy po II Soborze Watykańskim musi doprowadzić w nieunikniony sposób do radykalnej zmiany wiary w przeistoczenie, wykazano jasno w „Homiletic and Pastoral Review” z lutego 1995 roku. W swym artykule Germain Griseza i Russel Shaw ubolewają nad faktem, że wiara w przeistoczenie w Stanach Zjednoczonych „nie jest jedynie coraz mniej wyraźna, ale w zasadzie wygasła”. Autorzy obwiniają o to pewne autoryzowane oficjalnie i obowiązkowe zmiany w liturgii po II Soborze Watykańskim, takie jak używanie języka angielskiego w modlitwie eucharystycznej, mnożenie form tej modlitwy, podkreślanie roli celebrującej wspólnoty, skrócenie postu eucharystycznego, i przekazywanie znaku pokoju przed Komunią. Jak skonkludowali: „Ogólnie rzecz biorąc, kryzys Kościoła w USA jest zjawiskiem poważniejszym i bardziej pilnym niż kryzys poszczególnych wiernych”. Badania, na których oparli oni swe opinie, wykazały, że większość dzisiejszych amerykańskich katolików uważa chleb i wino konsekrowane podczas Mszy raczej za „symboliczne wspomnienie” Chrystusa niż za postacie, pod którymi znajduje się Jego Ciało i Krew. Jedynie wśród katolików starszych niż 65-letni niewielka większość (51%) powiedziała, że podczas Mszy świętej chleb i wino zmieniają się w Ciało i Krew Chrystusa, a nie służą jedynie Jego wspominaniu. Wśród katolików w przedziale wiekowym 18-29 oraz 30-44 lat 70% uważało konsekrowaną Hostię i Krew Pana Jezusa jedynie za „symboliczne wspomnienie”.

Podczas 45 lat panowania Elżbiety I wiara angielskich katolików w rzeczywistą obecność Chrystusa w Eucharystii przerodziła się w wiarę w Jego rzeczywistą nieobecność. Od czterdziestu lat w świeci anglojęzycznym dokonuje się proces, który pewien prałat nazywa klęską II Soboru Watykańskiego.

 

Polskie wydanie książki to jest rok 2004.

 

19 września 2019 roku na portalu pch24.pl ukazała się informacja pt „Bp Jenky: prawdziwa Obecność Pana Jezusa w Eucharystii to nie kwestia opinii, lecz fundament Wiary”.

Uznając dowody, że „przez kilka pokoleń” Kościół katolicki nie nauczał w wystarczającym stopniu swoich podstawowych prawd, biskup Daniel R. Jenky wezwał, by wszystkie parafie w jego diecezji (Illinois, USA) „celowo skoncentrowały się” na rzeczywistej obecności Pana Jezusa w Świętej Eucharystii.

Dokument biskupa zatytułowany „Prawdziwa Obecność” wydano 16 września – sześć tygodni po publikacji ankiety Pew Research Center, z której wynika, że ​​większość katolików w Stanach Zjednoczonych nie wierzy, iż chleb i wino używane podczas Mszy św. stają się Ciałem i Krwią Chrystusa.

„Ta porażka wiary i przekonań zdarzyła się pomimo faktu, iż otrzymane nauczanie sięga czasów apostolskich i zawsze było uważane za fundament naszej katolickiej tożsamości” – napisał duchowny. „Więc jako wasz biskup uważam, że jest to dla mnie poważny osobisty obowiązek, aby starać się mówić tak jasno, jak tylko potrafię, o kilku podstawowych prawdach dotyczących Najświętszego Sakramentu” – czytamy w liście.

Całość – https://www.pch24.pl/bp-jenky–prawdziwa-obecnosc-pana-jezusa-w-eucharystii-to-nie-kwestia-opinii–lecz-fundament-wiary,70960,i.html

 

Czasami zdarza mi się uczestniczyć we Mszy odprawianej wg NOM(Zwyczajna forma rytu rzymskiego, nowy porządek mszy) w kościele parafialnym, na ślubie, czy też na pogrzebie. Przyglądam się zachowaniu ministrantów. Jak się poruszają, gdzie i kiedy oddają pokłon. Jest to w zdecydowanej większości pokłon oddany stołowi przy którym sprawowana jest liturgia. Dosłownie, tylko parę razy widziałem aby pokłon był oddany przed tabernakulum. Jeśli wystawiony jest na stole ofiarnym Przenajświętszy Sakrament, to wtedy oddawany jest pokłon(no właśnie, w dalszym ciągu stołowi, czy też Chrystusowi obecnemu w Najświętszym Sakramencie?). Po schowaniu Hostii w tabernakulum pokłon oddawany jest stołowi.

Pokłon, cześć oddawana jest stołowi na którym dokonało się Przeistoczenie a nie samemu Chrystusowi obecnemu w tabernakulum.

Refren pieśni śpiewanej w czasie rozdawania Komunii świętej: „Chleb niebiański dał nam Pan, na życie wieczne” nie umacnia, nie podkreśla wiary w rzeczywistą obecność Chrystusa w Przenajświętszym Sakramencie

Medjugorie – pochwała nieposłuszeństwa

O objawieniach w Medjugorie chyba każdy z katolików słyszał. Ale dla porządku przytoczę tło historyczne wydarzeń. Przez czterysta lat Bośnia i Hercegowina, gdzie położona jest diecezja Mostar w której znajduje się Medjugorie, była pod panowaniem tureckim. Dopiero w drugiej połowie XIX wieku ludność uzyskała swobodę wyznawania wiary katolickiej. Kościół katolicki na tym terenie przetrwał dominacje muzułmańską dzięki obecności i pracy franciszkanów. Byli oni tolerowani przez państwo tureckie. Z początkiem XX wieku zaczęto budować normalne struktury kościelne: parafie, dekanaty, biskupstwa. Zakonnicy franciszkańscy niechętnie oddawali dotychczasowe obszary swojej pracy, nie zauważając, że ich praca powinna ulec zmianie wobec zmiany sytuacji polityczno-społecznej. Stąd wynikały nieporozumienia między zakonem franciszkanów a biskupem Mostaru.

Same objawienia rozpoczęły się w dzień narodzenia św. Jana Chrzciciela roku Pańskiego 1981. Miejscowy biskup Pavao Żanić przyjmuje wobec nich postawę otwartą i broni franciszkanów jak i samych widzących przed atakami prasy i władz laicko-komunistycznej Jugosławii.

Tak, jak to jest w takich przypadkach, bp Żanić powołuje komisję celem której jest zbadanie tej sprawy. Pod koniec marca 1984 roku ukazuje się komunikat z pracy komisji. Stwierdza on, że zdecydowaną większością głosów członków komisji – non constat de supernaturalitate (nie stwierdza się nadprzyrodzoności). Zawiera on również zalecenia aby nie organizować pielgrzymek do Medjugorie, nie publikować o nim artykułów, nie składać w prasie oświadczeń o objawieniach i cudownych uzdrowieniach, nie organizować publicznych prezentacji widzących, nie wyróżniać w jakikolwiek sposób widzących w czasie liturgii. W tym samym roku w kolejnym komunikacie zawarte jest zdanie: „W orędziach z Medjugoria zauważa się trudności o charakterze dyscyplinarnym i teologicznym”. Obecny biskup miejsca Ratko Perić stwierdza zaś, że objawienia nie są nadprzyrodzone.

 

W 1991 roku ukazał się komunikat Konferencji Episkopatu Jugosławii na zakończenie prac komisji przez siebie powołanej. Zawarte są tam stwierdzenia: „Na podstawie przeprowadzonych do tej pory badań nie można stwierdzić, że chodzi o nadnaturalne objawienia”. Wnioski tej komisji były zgodne z wcześniejszymi zaleceniami.

 

Jednym z powodów zastrzeżeń był np. list wysłany przez Ivana jednego z widzących do biskupa Żanića w którym znalazły się słowa jakoby wypowiedziane przez Gospę: „Powiedz Ojcu Biskupowi, że proszę go o jak najszybsze uznanie wydarzeń w parafii w Medjugoriu (…) Przesyłam mu przedostatnie ostrzeżenie. Jeżeli się nie nawróci i nie poprawi, to dosięgnie go mój sąd, jak również sąd mego Syna Jezusa. Jeżeli nie wprowadzi w czyn tego, co mu przekazuję, to zechciej mu powiedzieć, że nie znalazł drogi mego Syna Jezusa”. W objawieniach pojawiała się również obrona franciszkanów w ich nieposłuszeństwie biskupowi miejsca jak i swojemu generałowi.

 

Kongregacja Nauki Wiary w latach 1995-96 podtrzymała opinie Konferencji Episkopatu Jugosławii dodając: „Z tego wynika, że nie należy organizować oficjalnych, tak parafialnych, jak diecezjalnych pielgrzymek do Medjugoria, rozumianego jako miejsce autentycznych objawień maryjnych, bo byłoby to niezgodne z tym, co stwierdzili poprzednio biskupi byłej Jugosławii”.

 

Jakie są owoce objawień w Medjugorie?

Popatrzmy na trzech pierwszych kapłanów którzy byli przy początkach objawień – proboszcz Jozo Zovko, jego wikary Tomislav Vlasić oraz kolejny opiekun kościelny widzących ks. Slavko Barbarić.

Proboszcz Zovko twierdził, że również ma objawienia – obecnie nie wolno mu mieszkać w Bośni-Hercegowinie ani też publicznie wypowiadać się na temat tych objawień.

Ojciec Vlasić – określał siebie jako „kierownika duchowego wybranego przez Gospę”. Odsunięty od widzących, zakłada wspólnotę „Krajilce mira”, i w późniejszych latach ma dziecko z jedną z sióstr ze wspólnoty. Usunięty z zakonu franciszkanów, porzucił stan kapłański.

Ksiądz Barbarić otwarcie sprzeciwia się biskupowi w decyzji o zakończeniu objawień w kościele parafialnym. W jego postanowieniu popiera go Gospa : „Życzę sobie, aby Slavko pozostał tutaj i zaopiekował się wszystkimi szczegółami i transkrypcjami, abyśmy mieli jasny obraz wszystkiego na koniec mojej wizyty”. Według objawień Gospy ksiądz Barbarić będzie żył aż do końca objawień – tymczasem zmarł on w 2000 roku a objawienia trwają nadal.

Ciężko jest uwierzyć, że Matka Boga wspiera nieposłuszeństwo względem nakazów biskupa. Nieposłuszeństwo jest grzechem pierworodnym człowieka – to nim zgrzeszyli nasi rodzice, Adam i Ewa. Również upadli aniołowie swoim hasłem „non serviam”(nie będę służył) okazali nieposłuszeństwo Bogu.

Trzeba zaznaczyć, że to nie widzący, charyzmatycy, czy też wizjonerzy lecz biskupi ustanowieni zostali przez Ducha Świętego by kierować Kościołem Bożym.

Początek objawień w Medjugorie przypada na pontyfikat św. Jana Pawła II który cały czas w swoim pontyfikacie popierał stanowisko Konferencji Episkopatu z 1991 roku. A mimo to pielgrzymki(określane mianem „wycieczek”) do Medjugorie były organizowane. Pojawiają się informacje, że polski papież prywatnie popierał Medjugorie. To by tylko znaczyło, że papież tak naprawdę, nie popiera własnego oficjalnego stanowiska. Świadczyłoby to tylko o dwulicowości nauczania papieskiego.

W maju 2019 roku został zniesiony zakaz organizowania pielgrzymek do Medjugorie. Zniesienie tego zakazu nie spowodowało aby istniejące zastrzeżenia straciły swoją wartość. „Watykański rzecznik prasowy poinformował, że nie należy tej decyzji interpretować jako uznania domniemanych objawień, do jakich miało tam dojść”.

 

 

Zagubiony Sakrament

Przez prawie dwa tysiące lat Kościół Katolicki w szczególny sposób przygotowywał swoich wyznawców do ostatnich chwil życia doczesnego i początków życia w wieczności. Moment śmierci niesie za sobą wielki lęk któremu podlegał również Jezus Chrystus w Ogrójcu. Zbawiciel został pokrzepiony przez anioła by podołać tej ostatecznej przeprawie. Kościół Katolicki również chce nas pokrzepić, przygotować do tej wielkiej chwili naszego życia czyli do wieczności i otworzyć bramy nieba czyli do śmierci i dlatego ustanowiony został specjalny sakrament: Ostatnie Namaszczenie.

Na początku lat 70 XX wieku został wydany dokument papieża Pawła VI wprowadzający nie tylko nową nazwę – Sakrament chorych, ale również zmianę formy, materii, podmiotu jak i skutku istniejącego Sakramentu.

Według tradycyjnego nauczania zawartego w katechizmie kard. Gaspariego skutki wywierane przez ten Sakrament są następujące:

  1. Pomnaża łaskę uświęcającą;
  2. Podnosi chorego na duszy i pomaga mu w walce z pokusami, zwłaszcza w chwili zgonu;
  3. Gładzi pozostałości grzechów i odpuszcza grzechy powszednie, a nawet śmiertelne, gdy chory niemający świadomości ich, ma przynajmniej żal niedoskonały za nie, a już nie może się spowiadać;
  4. Czasem odwraca chorobę, jeżeli to jest a korzyścią dla duszy chorego.

Każdy z Sakramentów Kościoła Katolickiego został ustanowiony ze względu na jeden skutek, natomiast przyjęcie Sakramentu przez wiernego może powodować również dodatkowe skutki. Jak wyjaśnia św. Tomasz z Akwinu głównym skutkiem Ostatniego Namaszczenia jest leczenie z choroby grzechu, wzmocnienia osłabionej duszy gdy już brak sił potrzebnych do uczynków życia łaski lub chwały. Sakrament ma pomóc w usunięciu pozostałości grzechu – słabości duchowej tkwiącej w umyśle która łatwo może skłaniać do grzechu.

Drugorzędne skutki to zmniejszenie kary doczesnej jak również według nauczania Soboru Trydenckiego – „usuwanie winy, jeśli są jeszcze do odpokutowania, oraz pozostałości grzechu”. Aby przyjęcie Ostatniego Namaszczenia było w pełni owocne należy je przyjąć po spowiedzi lub przynajmniej po wzbudzeniu doskonałego aktu żalu. Jeśli jest to dla zbawienia grzesznika korzystne może nastąpić poprawa zdrowia cielesnego przyjmujące Sakrament Ostatniego Namaszczenia.

 

Według przyjętego po Soborze Watykańskim II nauczania przyjęcie określenia „sakrament chorych” ma znaczenie większe niż tylko słownikowe. Sakrament, używając poświęconego oleju ma dać przede wszystkim zdrowie i uzdrowić chorego. Działanie Sakramentu, według posoborowego nauczania,  przejawia się przede wszystkim w skutkach doczesnych, materialnych w  zdrowiu fizycznym. Sakrament udzielany jest osobom nie będącym w niebezpieczeństwie śmierci.

Zmiany te powodują, że wiele osób przyjmujących Sakrament Chorych przyjmuje go nieważnie.

W instrukcji Episkopatu Polski podane jest:

4.f) Sakramentu chorych można udzielić tym, którzy utracili przytomność, jeżeli roztropnie przypuszcza się, że w stanie świadomości prosiliby o ten sakrament.
Wolno też udzielić namaszczenia warunkowo wkrótce po zgonie.

Słowo biskupów do duchowieństwa z okazji nowej księgi Liturgicznej: Sakramenty Chorych (Instrukcja)
Warszawa, dnia 14 grudnia 1979 roku.
171 Konferencja Plenarna Episkopatu Polski

https://opoka.org.pl/biblioteka/T/TA/TAL/kkbids/instrukcja_sakrament_chorych.html

Procesja Didymosa

„Wiara rodzi się z tego, co się słyszy,
tym co się słyszy jest
słowo Chrystusa” (Rz 10,17)

Ostatnio uczestniczyłem w rekolekcjach, w których było również wystawienie Najświętszego Sakramentu oraz „procesja”. Określenie procesja specjalnie użyte jest w cudzysłowie – dlaczego to będzie jasne po przeczytaniu całości.
Była ewangelizacja wykorzystująca najnowsze środki techniczne tzn film. Wyświetlany był film pokazujący realną obecność Boga w Najświętszym Sakramencie. Film był trochę chaotyczny i przez to przekaz był nie do końca zrozumiały.
Po seansie było wystawienie Najświętszego Sakramentu na ołtarzu. Prowadzący wieczór przywołał przypowieść z Ewangelii o uzdrowieniu niewiasty, która dotknęła się szaty Pana Jezusa i została przez to uzdrowiona. Zbawiciel powiedział jej, że to jej wiara ją uzdrowiła (Mk 5, 25-34). Kierując się tą przypowieścią – obecny ksiądz, na sugestię prowadzącego, rozpoczął procesyjnie obchodzenie całego kościoła. Zatrzymywał się co parę kroków, pochylał Najświętszy Sakrament aby każdy z obecnych mógł własnoręcznie dotknąć monstrancji.
Trochę to było zastanawiające i na pewno nowe. O tyle to było zastanawiające, że np procesja w Boże Ciało wygląda trochę inaczej. Nie ma fizycznego dotykania monstrancji, jest cześć oddawana poprzez klękanie na oba kolana. Co do przytoczonej przypowieści to odnosiła się ona do osób nieochrzczonych oraz było to w czasie działalności i nauczania Jezusa. Po Jego śmierci a szczególnie po Zmartwychwstaniu sytuacja zmieniła się zasadniczo. Tutaj możemy przywołać zdarzenie ze świętym Tomaszem Apostołem zwanym Didymos. Stwierdził on, że dopiero kiedy dotknie ran Chrystusa, kiedy włoży dłoń w przebity bok Jezusa wtedy dopiero uwierzy. Chrystus pojawił się i to wystarczyło niewiernemu Tomaszowi, nie musiał już dotykać Zbawiciela tylko powiedział „Pan mój i Bóg mój”. Chrystus zaś tak rzekł: „Uwierzyłeś dlatego, ponieważ Mnie ujrzałeś? Błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli”. Wystarczyło samo ukazanie się Jezusa by uwierzyć. Tu nie ma już potrzeby fizycznego dotykania ponieważ łaska Boża nie potrzebuje fizycznego kontaktu. Efektem zaś „procesji”, takiej jak przedstawiono na początku (stąd ten cudzysłów), jest osłabienie wiary w obecność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, jest również osłabieniem wiary w Zmartwychwstanie Pańskie.

Społeczeństwo bez praw

Dwunasty stopień nadużycia, to społeczeństwo bez prawa, które gardząc słowem Bożym i przepisami prawa – różnorakimi błędnymi drogami wplątuje się w sidła przeniewierstwa. Owe to drogi przeniewierczego społeczeństwa tak w rodzaju ludzkim pokazuje prorok: „Wszyscyśmy zbłądzili jak owce, każdy z nas obrócił się ku własnej drodze”(Iż 53,6). O tych drogach mówi też Mądrość ustami Salomona: „Jest droga, która zdaje się człowiekowi sprawiedliwa, ale w końcu prowadzi do śmierci” (Prz 14, 12). Na te zaś drogi zguby wchodzi się wtedy, gdy prze niedbałość porzuca się jedyną drogę królewską, która nie skręca ani na lewo, ani na prawo, a rą jest prawo Boże. Pan nasz, Jezus Chrystus, cel „prawa dla usprawiedliwienia każdego wierzącego” (Rz 10, 4), tak o tej drodze mówi: „Ja jestem drogą, i prawdą, i życiem. Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze mnie” (J 14, 6), a do wejścia na nią zaprasza słowami: „Przyjdźcie do mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a ja was pokrzepię” (Mt 11, 28); wszystkich bez wyjątku, „albowiem u Boga nie ma względu na osobę” (Rz 2, 11), bez względu na to, czy to Żyd, czy Grek, mężczyzna czy kobieta, sługa czy wolny, barbarzyńca, czy Scyta; lecz wszystkim we wszystkich – Chrystus; wszyscy bowiem są jednym w Jezusie Chrystusie (Gal 3, 28).

Skoro zaś Chrystus jest „celem prawa” (Rz 10, 4), kto jest bez prawa – staje się bez Chrystusa; dlatego też społeczeństwo bez prawa, jest społeczeństwem bez Chrystusa.

Jest więc nadużyciem społeczeństwo bez prawa w epoce Ewangelii, kiedy to Apostołowie otrzymali misję jej głoszenia wszystkim narodom (Mt 28, 19); kiedy grzmot ewangeliczny rozbrzmiewa we wszystkich częściach świata; kiedy narody nie szukające sprawiedliwości, dostąpiły sprawiedliwości (Rz 9, 30); kiedy ci, co niegdyś byli dalekimi, stali się bliskimi w krwi Chrystusa (Ef 2, 13); którzy kiedyś nie byli, a teraz są – ludem Bożym w Chrystusie (Rz 9, 25; Oz 2, 22); kiedy nastał „czas pomyślny i dzień zbawienia” (2 Kor 6, 2) oraz czas ochłody w obliczu Najwyższego; kiedy w każdym narodzie jest obecny świadek zmartwychwstania i kiedy sam Pan zapewnia: „A oto ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata” (Mt 28, 20).

Nie bądźmy więc w obecnym czasie przejściowym – bez Chrystusa, aby w przyszłości Chrystus – nie był bez nas!

Krótkie moralia chrześcijańskie, redakcja naukowa Artur Andrzejuk, Warszawa-Londyn 2000

Ludność bez dyscypliny

Czym jest dyscyplina

Jedenasty stopień nadużycia, to ludność bez dyscypliny, która nie dając się ująć w ryzy dyscypliny[1] zaciska na swej szyi pętlę zagłady. Nie uniknie bowiem gniewu Bożego, kto nie ujął siebie w karby dyscypliny.

Dlatego do ludzi niezdyscyplinowanych woła głos psalmisty: „Chwyćcie się nauki (dyscypliny), by kiedyś nie rozgniewał się Pan” (Ps 2, 12).

Zaś dyscyplina to uporządkowana naprawa obyczajów i przestrzeganie odziedziczonych po przodkach zasad postępowania. O tej to dyscyplinie apostoł Paweł mówi tak: „Trwajcież w dyscyplinie (karności); Bóg odnosi się do was jako do synów. Lecz jeśli jesteście bez dyscypliny wszystkich obowiązującej, nie jesteście synami, ale dziećmi nieprawymi” (Hbr 12, 7.8). Zatem dzieci nieprawe są bez dyscypliny i nie są zdolne do dziedziczenia królestwa niebieskiego. Natomiast jeśli jako synowie znoszą ojcowską dyscyplinę poprawczą, niech mają nadzieję, że  stosownym czasie otrzymają dziedzictwo. Tę to dyscyplinę głosił Izajasz, zwracając się do niesfornego ludu: „Przestańcie czynić zło! Zaprawiajcie siew dobrem!” (Iż 1, 16-17), a wtórował mu psalmista „Odstąp od złego, czyń dobrze”(Ps 33, 15).

Nieszczęsnym jest więc człowiek odrzucający dyscyplinę, bo kto rozrywa dyscyplinę Kościoła Chrystusowego porywa się na coś, czego nie zrobili nawet żołnierze przybijający Pana do krzyża, którzy nie rozdarli Jego szaty. Albowiem jak szata okrywa całe ciało prócz głowy, tak dyscyplina okrywa i zdobi cały Kościół – oprócz Chrystusa, którzy jest głową Kościoła i tej dyscyplinie nie podlega. Owa szata była „całą tkana od góry do dołu” (J 19, 23), a ową dyscyplinę Kościołowi daje i ją scala Pan z nieba. O niej to, gdy po zmartwychwstaniu miał wstąpić do Ojca, powiedział Pan do swych apostołów: „Wy zaś zostańcie w mieście, aż będziecie obleczeni mocą z wysoka.” (Łk 24, 49). Zatem szata, która okrywa ciało Chrystusa, jest dyscypliną Kościoła; kto bowiem jest poza tą dyscypliną, jest poza ciałem Chrystusa; a więc „nie rozdzierajmy jej ale rzućmy o nią losy, do kogo należy ma należeć” (J 19, 24). To znaczy: nie zwalniajmy się z żadnego z przykazań Pańskich, lecz każdy niechaj się trzyma tego, do czego powołał Pan.

 

Krótkie moralia chrześcijańskie, redakcja naukowa Artur Andrzejuk, Warszawa-Londyn 2000


[1] Disciplina według Izydora pochodzi od łac. discendo – uczenie się. Wyraz ten, występuje wiele razy w Biblii, różnie bywa tłumaczony na język polski: nauka, karność, karanie, ćwiczenie, wychowanie, posłuszeństwo. Sine [bez] disciplina oznacza tu niesforność, zdziczenie, co prowadzi do anarchii i osłabienia państwa.

Biskup niedbały

Powinność biskupa wobec owiec i wobec siebie

Dziesiąty stopień nadużycia to biskup niedbały, to jest taki, który domaga się od ludzi czci należnej stanowisku, ale wobec Boga, którego jest posłannikiem(2 Kor 5, 20), nie dba o przyzwoite wykonywanie swojego posługiwania. Pierwsze bowiem, co należy zbadać u biskupa jest: jaka godność mieści się w jego nazwie. Otóż skoro nazwa „biskup” jest wyrazem grecki, oznacza stróża, nadzorcę.

Dlaczego zaś stróżem i czego się wymaga od niego jako stróża, wyjaśnił sam Pan, gdy zwracając się do osoby proroka Ezechiela, podał treść biskupiego stanowiska: „Ustanowiłem cię stróżem nad pokoleniami izraelskimi. Gdy usłyszysz słowo z usta moich, a nie zawołasz, by niezbożny zawrócił z nieprawej drogi, to wprawdzie ów niezbożny umrze z powodu swej nieprawości, ja jednak odpowiedzialnym za jego krew uczynię ciebie. A jeśli ty oznajmisz niezbożnemu, a on się nie nawróci, on wprawdzie umrze w swej nieprawości, lecz ty ocaliłeś duszę swoją”(Ez 3, 17-19).

Należy więc do biskupa, jako stróża wszystkich, pilnie zwracać uwagę na grzechy, a gdy je zauważy, poprawiać je słowem i działaniem – jeśli może. Jeśli jednak jego starania są bezskuteczne, ma się odsunąć od towarzystwa sprawców zbrodni, zgodnie z poleceniem Pana w Ewangelii: „Gdy brat twój zgrzeszy przeciw tobie, upomnij go w cztery oczy; jeśli cię posłucha, pozyskasz swego brata. A jeśli cię nie posłucha, weź ze sobą jednego albo dwóch, żeby na zeznaniu dwóch albo trzech świadków opierała się całą sprawa. Jeśli i tych nie usłuchał, donieś Kościołowi, a jeśli nawet Kościoła nie usłucha, niech ci będzie jako poganin i celnik”(Mt 18, 15-18). Takim porządkiem ma być wyrzucony każdy, kto by nie chciał zgodzić się z nauczycielem lub z biskupem. A kto takim porządkiem został wyrzucony, nie powinien być przyjęty przez jakiegoś innego nauczyciela czy biskupa, albowiem w Prawie napisano o kapłanie, że „wdowy i odrzuconej od męża nie pojmie za żonę”(Kpł 21,7). Jeśli by zatem katolik łączył się z wydalonym przez biskupa bez jego pozwolenia, przekracza prawo świętego kapłaństwa, które w chrześcijaństwie jest „plemieniem wybranym”(1P 2, 9). Takim to ma być biskup w stosunku do tych, których stróżem został ustanowiony.

Jakim zaś ma być osobiście, wyłożył apostoł Paweł: aby wstępujący na stopień biskupi był trzeźwy, roztropny, czysty, mądry, skromny, gościnny, trzymający swe dzieci w uległości – z wszelką czystością, mający dobre świadectwo u tych, co są zewnątrz, nauczający zasad prawdziwych, przed objęciem biskupstwa mający nie więcej, niż jedną żonę; nie gwałtownik, nie krętacz, nie pijak i nie nowo nawrócony (1 Tm 3, 2-4). Czynieniem tego ma popierać treść głoszonej ustami nauki. Niechże więc niedbali biskupi strzegą się, by w dzień karania nie odniosły się do nich słowa oskarżenia Pana, wypowiedziane do proroka: „Pasterze moi zmarnowali mój lud i nie paśli moich owiec, ale paśli samych siebie”(Ez 34, 8).

Ci których Pan ustanowił rządcami nad swoją służbą, niechże się postarają, aby jej dali na czas należną porcję pszenicy (Łk 12, 42), mianowicie nauki czystej i wypróbowanej, iżby w chwili przyjścia Pana byli godni usłyszeć: „Dobrze, sługo dobry i wierny! Byłeś wierny w małych rzeczach, nad wielkimi cię postawię, wejdź do radości twego Pana”(Mt 25, 23).

 

Krótkie moralia chrześcijańskie, redakcja naukowa Artur Andrzejuk, Warszawa-Londyn 2000

Król nieprawy

Sprawiedliwość królewska. Zła wynikłe z niesprawiedliwości króla. Dobra wynikające ze sprawiedliwości króla.

Dziewiąty stopień nadużycia to król nieprawy[1], albowiem król nie może być nieprawym, ale nieprawych naprawiaczem; dlatego sam powinien dbać o godność swego tytułu: w pojęciu bowiem tytułu króla mieści się powinność służenia podwładnym kierownictwem. A jakżeż będzie mógł poprawiać innych człowiek, który nie poprawia własnych obyczajów, jeśli stają się nieprawe?

Albowiem sprawiedliwością króla tron się podnosi, a prawdą króla rząd narodów staje się trwałym. Zaś sprawiedliwość polega na tym, by nikogo nie uciskał niesprawiedliwym sprawowaniem władzy, spory ludzkie sądził bezstronnie, brał w obronę przybyszów, sieroty i wdowy, powściągał kradzieże, karał przeniewierstwa, nie wynosił nieprawych, bezczelnych i błaznów nie popierał, wytracał nieludzkich, karał śmiercią ojcobójców i krzywoprzysięzców, bronił Kościoła, biednych żywił, sprawy państwa powierzał ludziom rzetelnym, na doradców brał ludzi starszych, mądrych i trzeźwych, nie dawał posłuchu magom, wieszczkom i szarlatanom, nie decydował w gniewie, ojczyzny mężnie i uczciwie bronił przed wrogiem, we wszystkim pokładał ufność w Bogu, nie wynosił się powodzeniami, przeciwności znosił cierpliwie, miał wiarę katolicką w Boga, nie pozwalał swym dzieciom postępować niezbożnie, w oznaczonych godzinach oddawał się modlitwie, nie brał pokarmu przez właściwą porą, albowiem „biada ci kraju, którego królem chłopię i gdzie książęta już z rana ucztują” (Ekl 10, 16). Oto co sprawia dobrobyt w państwie obecnie, a króla prowadzi do lepszego królestwa w niebie.

Kto zaś królestwem nie rządzi według tych praw, naraża swe rządy na wiele niepowodzeń. Stąd bowiem pokój pośród ludzi doznaje częstego zakłócenia, a także wybuchają niezadowolenia z rządu, zbiory ziemne marnieją, usługi społeczne źle funkcjonują, wiele różnych nieszczęść niszczy dobrobyt państwa, śmierć drogich osób i dzieci przygnębia ludzi, kraj niszczą napady nieprzyjacielskie, marnieje bydło i woły robocze, wiosną i zimą burze przeszkadzają ziemi przynosić plony, a morzu służyć żegludze, niekiedy uderzenia piorunów niszczą nasiona, pączki i kwiaty na drzewach.

Nade wszystko zaś niesprawiedliwość króla nie tylko rzuca cień na oblicze rządów aktualnych, ale nawet zaciemnia możliwość dziedziczenia rządów przez własne dzieci i krewnych. Przecież z powodu występków Salomona Pan odebrał królestwo Izraela z rąk jego synów i je rozproszył (3 Krl 11, 31), zaś z powodu sprawiedliwości króla Dawida pozostawił na zawsze w Jeruzalem światło z jego potomstwa.

Oto dla myślących jest oczywiste, jak wielkie sprawiedliwość króla ma znaczenie na ziemi: z niej bowiem pochodzi pokój między narodami, bezpieczeństwo ojczyzny, ochrona ludu, moc narodu, zabezpieczenia chorych, radość ludzi, umiarkowany klimat, spokój na morzach, urodzaj ról, opieka nad ubogimi, zabezpieczenie dziedzictwa dzieciom, a dla samego króla nadzieja na przyszłe szczęście w niebie.

Niechże więc król ma na uwadze, że jak na tronie ludzkim dano mu pierwsze miejsce, tak też i w karaniu, jeśli nie postępował sprawiedliwie, będzie pierwszym. Wszystkich bowiem grzeszników, których w tym życiu miał pod sobą, w przyszłym karaniu nieubłaganie będzie miał nad sobą.

 

Krótkie moralia chrześcijańskie, redakcja naukowa Artur Andrzejuk, Warszawa-Londyn 2000

 

1 Rozdział ten bywał czytany wobec króla przed koronacją. Był przyjęty przez synody już w VII wieku i opracowywany m. in. przez św. Tomasza w Sumie Teologicznej.

Pyszałkowaty biedak

O ubóstwie w duchu. Pokora ubogiego. Biedak szlachetny

Ósmym stopniem nadużycia jest pyszny biedak, który nic nie mając unosi się pychą; a przecież apostoł Paweł nawet bogatym tego świata przykazał, „aby się nie pysznili” (1 Tm 6, 17). Bo cóż może być bardziej głupie niż człowiek wdeptany w ziemię ostateczną biedą. Zamiast iść na końcu z pokorą i zatroskaniem, on nadyma swój umysł przeciw Bogu. Jest to występek, których tych, co byli na samym szczycie niebios, powalił w otchłań. Czegóż więc zachciewa się temu, co się pyszni na ziemi jakby jakiś potentat, a który oczom ludzi powinien ukazywać się jako maluczki?

Aby ubóstwo nie zasmucało, niech ubodzy słuchają jaką nagrodę wyznaczył Bóg ubogim. Powiedział bowiem: „Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie” (Mt 5, 3). Słuszne bowiem jest zarządzenie miłościwego sędziego, że królestwo w niebie dał tym, którym nie dał udziału w ziemskim królestwie śmiertelników, by na stolicy niebieskiej był bogaczem człowiek, który na ziemi miał nic.

Niechże więc strzegą się biedni, aby będąc pozbawionymi królestwa na ziemi z biedy czy z konieczności, nie pozbawili się także królestwa niebieskiego na skutek nieroztropności umysłu. Gdy bowiem zrządzeniem Bożym przypadło im w udziale ubóstwo konieczne, od ich woli zależy czy są ubogimi w duchu. Bo królestwo niebieskie nie jest obiecane każdemu, lecz tylko tym, u których brakowi bogactwa towarzyszy pokora. Albowiem ubogi, ale pokorny, jest „ubogim w duchu”: na zewnątrz wygląda na ubogiego, ale nigdy nie nadyma się pychą, zaś w dążeniu do królestwa niebieskiego pokora umysłu bardziej pomaga, niż brak majątku materialnego. Za ubogich w duchu mogą być uważani ludzie pokorni, bogactwo doczesne posiadający we właściwy sposób; natomiast pyszałkowaci golcy bez wątpienia będą pozbawieni należnego ubogim błogosławieństwa. O obydwóch Pismo Święte tak się wyraża: „Jest jakoby bogaty, choć nic nie ma, i jest jakoby ubogi, choć ma wiele bogactw” (Prz 13, 7). A więc jakoby ubogim choć ma wiele bogactw – jest bogacza ubogi w duchu, a nic nie mający – jakoby bogaczem jest pyszny biedak – wewnętrzną żądzą ducha. Tak więc szlachetne ubóstwo – to pokora umysłu, a wyimaginowane bogactwo – to wypaczenie ducha.

Niechże więc ubodzy starają się uznać za takich, jakimi są: a nie mogąc faktycznie osiągnąć rzeczy których pragną, niechże zaprzestaną wynosić się w myśli chorobliwą dumą.

 

Krótkie moralia chrześcijańskie, redakcja naukowa Artur Andrzejuk, Warszawa-Londyn 2000

 

Przekorny chrześcijanin

Przyczyny przekorności

Czy na świecie coś zasługuje na miłowanie?

Siódmy stopień nadużyć to chrześcijanin przekorny, to jest taki, który wiarą i chrztem przybrał imię Chrystusowe, a na przekór Chrystusowej nauce i powołaniu, miłuje bezwartościowe rzeczy tego świata. Wszystkiego bowiem do czego dąży uparcie, pożąda się albo z miłowania rzeczy dla niej samej, albo z miłowania innej rzeczy kryjącej się pod odrażającą szatą. Tak np. wojnę, która jest czymś odrażającym, toczą obie strony z ogromnym zapałem z miłości zwycięstwa i wolności. I do wielu umiłowanym nęcących ułud podąża się usilnie pomimo odrażających trudów i lęków. Z tego wynika, że nie można do niczego dążyć, jak tylko do w nadziei umiłowanej i spodziewanej nagrody. Kto zatem z jakiegokolwiek powodu uparcie zmierza do jakiejś rzeczy tego świata, daje tym oczywisty dowód, że ją miłuje. Że zaś miłowanie rzeczy tego świata jest zakazane słowami Ducha Świętego, wskazuje Jan Ewangelista: „Nie miłujcie świata, ani tego, co jest na świecie” (1J 2,15).

Bo miłość świata i miłość Boga nie może zamieszkiwać na równi w jednym sercu, jak te same oczy nie mogą równocześnie patrzeć na niebo i na ziemię. Należy się więc zastanowić, czy rzeczywiście na ziemi jest coś, co należy miłować, oraz co jest owym światem, którego Słowo Pańskie zabrania miłować. Otóż jest zabronione miłowanie ziemi i wszystkiego co się z niej rodzi: metale, zwierzęta, piękność ubioru, smak potraw – i wszystkiego co się z tym łączy. Natomiast nakazana jest tylko miłość bliźniego, dla którego to wszystko zostało uczynione. Rzeczy te przecież, jako nietrwałe, nie mogą towarzyszyć zmierzającym do niebieskiej ojczyzny. Natomiast bliźni, będący współdziedzicami króla nieprzemijającego, miłują się wzajemnie godziwie. Zatem jest nakazane niemiłowanie tego, co na świecie nie na zawsze pozostanie i razem ze światem zginie, a także samego świata. Bliźni zaś, będący cząstką królestwa niebieskiego na ziemi wśród istot najmniejszych, słusznie jest miłowany przez dążących do królestwa niebieskiego, jako że będzie on na zawsze współdziedzicem owej najwyższej ojczyzny.

Miłowanie ząs świata obecnego jest zakazane z tego powodu, aby ta miłość nie oderwała człowieka od miłowania Boga. Nie powinno się więc zmierzać do tego, czego nie wolno miłować. Dlatego chrześcijanin upodobniony do Chrystusa imieniem, powinien upodabniać się do Niego również obyczajem. Albowiem nikt nie jest właściwie chrześcijaninem, chyba że zrównuje się obyczajem z Chrystusem. Zaś o Chrystusie tak pisze prorok: „Oto sługa mój, którego wybrałem, wybrany mój, w którym upodobała sobie dusza moja. Nie będzie się wadził ani będzie wołał, nikt nie posyszy na ulicach głosu jego”(Iż 42, 1-2;Mt 12, 18-19).

Otóż Chrystus, nie wadził się ani wołał, a więc i ty jeśli, pragniesz utrzymać z Chrystusem podobieństwo obyczaju, nie wadź się, abyś nie stał się w Kościele chrześcijaninem fałszywym; przecież Chrystus nakazał swoim zwolennikom: „nie nazywajcie się nauczycielami, jeden jest bowiem nauczyciel wasz, Chrystus; ani ojcami nie nazywajcie nikogo na ziemi, jeden jest bowiem ojciec wasz, który jest w niebiesiech, a wszyscy jesteście braćmi” (Mt 23, 8. 9); a tym gdy go proszą nakazał mówiąc: „Wy tak się modlić będziecie: Ojcze nasz, który jesteś w niebie, święć się imię Twoje” (Mt 6,9), wierzy, że Ojca i ojczyznę ma w niebie; tę zaś ojczyznę posiądzie tylko ten, kto się wyzwolił z przywiązania ojczyzny ziemskiej.

 

Krótkie moralia chrześcijańskie, redakcja naukowa Artur Andrzejuk, Warszawa-Londyn 2000

Pan bezecny

Trzy rzeczy konieczne dla rządzących (na wyższym stanowisku jedni stają się lepsi, inni gorsi)

Szósty stopień nadużycia to pan bezecny[1]. Na nic się bowiem przyda posiadanie władzy, jeśli władający jest pozbawiony tężyzny cnoty. Tę zaś tężyznę cnoty stanowi nie tyle siła fizyczna, konieczna dla władców świeckich, ile raczej siła wewnętrzna, przejawiająca się dobrymi obyczajami. Często bowiem utrata charakteru władczego wynika z niedbalstwa duchowego, czego przykładem jest kapłan Heli, który stanowczym upomnieniem nie ukrócił występku swych synów karząc ich występki; Pan nie oszczędził i jego za milczące na nie pozwolenie(1 Krl 2, 27-36).

Władający musi mieć trzy zdolności: budzenie lęku, wydawanie zarządzeń i wzbudzanie miłości. Jeśli bowiem pan nie jest lubiany i jeśli się go nie boją, jego zarządzenia nie mogą być skuteczne. Ma więc zdobyć miłość dobroczynnością i przystępnością, a bojaźń wzbudzać sprawiedliwym karaniem – nie osobistych krzywd, lecz za łamanie prawa Bożego. Dlatego, ponieważ wielu opiera się na nim, on sam powinien mieć oparcie w Bogu, jako że On ustanowił go wodzem i On jako mocniejszego utwierdził, iżby mógł dźwigać ciężary mnóstwa. Jeśli bowiem słup nie będzie stał mocno i nie będzie oparty na czymś trwałym, wszystko co się na nim opiera zawali się, a on sam, pozbawiony tężyzny własnej mocy, razem z ciężarem zwali się na ziemię. Tak i władca, jeśli nie ma mocnego oparcia o Boga, on sam i wszystko co się na nim opiera, wnet zginie.

Wypełnianiem urzędu jedni zbliżają się do Boga, drugich wyższe stanowisko czyni gorszymi. I tak Mojżesz skoro wziął na siebie wodzostwo ludu, bardziej poufale rozmawiał z Bogiem (Wj 33,11), natomiast Saul, syn Cisa, gdy wziął berło królewskie, obrażał Boga pyszałkowatym nieposłuszeństwem (1 Krl 15,11). Gdy król Salomon wstąpił na tron swego ojca Dawida, Bóg obdarzył go niezwykłym darem mądrości, by rządził licznym ludem (3 Krl 3,12); przeciwnie było z jego sługą Jeroboamem: zająwszy część królestwa domu Dawida, doprowadził dziesięć pokoleń izraelskich, sąsiadujących z Samarią, do kultu bałwanów (3 Krl 12, 27-30). Te przykłady wskazują, że postawieni na wyższym szczeblu jedni wzrastają w doskonałości, inni natomiast przerostem władzy stają się gorszymi.

Z tego można wnosić, że ci co wznoszą się wyżej, mogą to czynić dzięki mocy ducha i dzięki pomocy Boskiej; ci natomiast, co stają się gorsi, popadają w błąd z powodu niedołęstwa i niedbalstwa ducha. Stąd też nie można dawać władzy człowiekowi bez cnotliwego charakteru, a tego w żaden sposób nikt nie osiągnie bez pomocy Boskiej. Bez żadnej bowiem pomocy i bez własnej mocy ducha nie będzie w stanie spełnić swego zadania, jako że dzieła wielkie zwykle napotykają na wielkie sprzeciwy i napastliwości. Dlatego każdy przywódca o to, jako pierwsze, winien całym wysiłkiem ducha starać się, aby we wszystkim nigdy nie tracić ufności w pomoc Boga. Jeśli bowiem od początku swej działalności będzie miał pomoc Boga, nikt nie zdobędzie się na lekceważenie jego władzy, bo „nie masz władzy, jeno od Boga” (Rz 13, 1). On bowiem podnosi biedaka ze śmierci i wprowadza go w grono książąt ludu (Ps 112, 7), On strąca mocarzy z tronu, a wywyższa poniżonych (Łk 1, 52), aby wszystko, co na świecie podlegało Bogu i aby wzrastała chwała Boga.

 

Krótkie moralia chrześcijańskie, redakcja naukowa Artur Andrzejuk, Warszawa-Londyn 2000

 

1 – „Pan” oznacza przełożonego, ojca rodziny, dyrektora, pracodawcę, itp. każdego, kto musi mieć poważanie i posłuch podwładnych.

Niewiasta bez wstydliwości

Dwojaka wstydliwość: Ducha i ciała

Piąty stopień nadużycia to niewiasta bez wstydliwości. Jak bowiem u mężczyzn całość dobrych obyczajów sprawia i zachowuje roztropność, tak u kobiet, żywicielką, opiekunką i stróżem wszystkich moralnie pięknych czynów jest wstydliwość. Albowiem wstydliwość czuwa nad zachowaniem czystości, powściąga chciwość, unika sporów, łagodzi gniewliwość, panuje nad lubieżnością, nakłada miarę chciwości, krępuje rozwiązłość, wystrzega się opilstwa, nie dopuszcza do gadatliwości, przeciwstawia się pędowi do obżarstwa, kradzieżą z miejsca gardzi. Krótko mówiąc, wszystko co pcha do występku – powściąga, a wszystkie cnoty i cokolwiek jest godne pochwały wobec Boga i dobrych ludzi – zasila.

Życie bez wstydu nie ma co oczekiwać na pochwałę ludzką w tym życiu, ani na nagrodę u Boga w życiu przyszłym. Natomiast życie wstydliwe ma dobre imię wśród ludzi i cieszy się nadzieją szczęścia przyszłego. Współczesnych pociąga do naśladowania, potomnym zastawia miłe wspomnienia. Przyjemność znajduje tylko w tym, co moralnie dobre i na to tylko przyzwala; ducha karmi usilnym wmyślaniem i wczytywaniem się w Pismo św. Z dobrych uczynków przeszłości bierze przykład, a najściślej wiąże się z tym, co doskonałe.

Jest stwierdzone, że prawdziwa wstydliwość urzeczywistnia się w dwojaki sposób: postawą i wyglądem ciała, i wewnętrzną dążnością ducha. Według Apostoła sposobem zewnętrznym dajemy przykład ludziom, a sposobem wewnętrznym spełniamy dobre uczynki wobec Boga.

Wstydliwość bowiem ciała polega na niepożądaniu rzeczy cudzych i na unikaniu wszystkiego co brudne, na woli niejedzenia przed wyznaczonym czasem, na nierozśmieszaniu, na niemówieniu słów bezsensownych i fałszywych, na stosownym ubieraniu się i uczesaniu włosów, na niewdawaniu się w niestosowne towarzystwo, na niepatrzeniu z góry na nikogo, na nierzucaniu bezmyślnie oczyma na wszystkie strony, na chodzie niekokieteryjnym i kuszącym, na nieokazywaniu wobec nikogo jego niższości w poczynaniu dobrych dzieł, na niezadawaniu nikomu wzgardy i zawstydzenia, na nieznieważaniu nikogo, na niezazdroszczeniu dobrym, na niedrwieniu ze starszych, na niesprzeczaniu się z lepszymi, na nierozmawianiu o tym na czym się nie zna; a z tego, co wie, niemówieniu wszystkiego – to czyni człowieka miłym dla ludzi, a Bogu przyjemnym.

Zaś wstydliwość ducha polega na czynieniu wszystkiego co dobre raczej ze względu na oczy Boga niż dla oczu ludzkich, na opanowaniu dążności do myśli brzydkich, na uważaniu wszystkich za lepszych od siebie, na niezazdroszczeniu nikomu, na nie pokładaniu ufności w sobie samym, na polecaniu wszystkich swoich spraw pomocy Boskiej, na stawaniu w obecności Bożej, na niezanieczyszczaniu umysłu heretyckim znieprawieniem, na zgadzaniu się zawsze z tym, co katolickie, na przylgnięciu tylko do Boga, na składaniu Chrystusowi czystości wewnętrznego umysłu, na zaprzestaniu wszystkich zaczętych dobrych dzieł dopiero z chwilą śmierci, na mężnym nieprzejmowaniu się obecnymi udręczeniami ducha, na niemiłowaniu na ziemi niczego, poza bliźnim, na widzeniu skarbu godnego całej miłości w niebie – a za wszystkie dobre uczynki spodziewaniu się nagrody od Boga w niebie.

Wstydliwość zdobi ludzi szlachetnych, wynosi nisko postawionych, uszlachetnia nienależących do stanu szlacheckiego, upiększa wzgardzonych, ubogaca trudzących się, daje pociechę udręczonym, wzmaga wszelką piękność; jest ozdobą pobożności, chroni przed występkami, pomnaża zasługi, tworzy przyjaźń ze Stwórcą wszystkiego – z Bogiem.

 

Krótkie moralia chrześcijańskie, redakcja naukowa Artur Andrzejuk, Warszawa-Londyn 2000

 

Bogacz sknera

Nie należy miłować tego, co nie może odwzajemnić się miłością

Czwarty stopień nadużycia to bogacz bez miłosierdzia, który co mu zbywa z własnego użytku przechowuje na przyszłość, a nie rozdziela między potrzebujących i nic nie mających. Skutkiem tego jest, że dobytek ziemski z wielką pilnością przechowuje, ale traci wieczysty skarb ojczyzny niebieskiej. Do szukania tego skarbu Pan Jezus zachęcał bogatego młodzieńca, któremu, gdy go pytał o drogę doskonałą, tak odpowiedział: ”Jeżeli chcesz być doskonałym, idź, sprzedaj wszystko, co masz, i daj ubogim; a przyjdź i pójdź za mną, a będziesz miał skarb w niebie” (Mt 19,21). Tego skarbu nikt z ludzi nie może posiąść, jak tylko ten, kto niesie ulgę biednym, albo sam jest biednym. Niech nie śpi na swoich skarbach, bo tymi może pomóc biednemu. Bogacz choćby zgromadził wiele, sam tego zużyć nie jest w stanie, ponieważ natura jednego człowieka nie potrzebuje zbyt wiele. Cóż zatem bardziej głupiego, niż z powodu wyżywienia i odzienia jednego człowieka utracić całą rozkosz królestwa niebieskiego i narazić się na wieczne męki piekła, bez nadziei na pocieszenie? Cóż zatem kiedyś musi się utracić, to należy dobrowolnie rozdać – dla nagrody wieczystej. „To bowiem co widzialne, przemija, to zaś co niewidzialne, trwa wiecznie” (2Kor 4,18). Dokąd bowiem jesteśmy w doczesności rzeczy doczesne nam służą potrzebom doczesnym, a gdy stąd odejdziemy, to co wieczyste będzie dawało radość wieczystą.

Dlatego nie powinniśmy miłować rzeczy, których nie będziemy potrzebować na zawsze, zwłaszcza, że czyjeś skarby, role i wszystko co posiada wskazują, że chciwy bogacz jest pozbawiony rozsądku: ponieważ całą siłą serca miłuje rzeczy, które go nigdy nie miłują. Sama bowiem natura rzeczy wskazuje, że miłość złota i srebra, ziem, strojów, potraw, kruszców, zwierząt, jest miłowaniem rzeczy które nie mogą się odwzajemnić miłością. Cóż zatem jest bardziej nierozsądne niż miłowanie czegoś, co cię nie może miłować wzajemnie, a zaniedbywanie owego, kto dał wszystko w twe posiadanie – z miłości. Z tego to powodu Bóg przykazał, abyśmy nie miłowali świata, lecz miłowali bliźniego (Mt 22 39); bo bliźni może odpłacić się miłością za miłość, a że świat tego uczynić nie może – wątpliwości nie ma. Tak to Pan przykazał miłować nieprzyjaciół (Mt 5,44), by ową miłość nieprzyjaciela uczynić przyjacielem. Każdy więc chciwy bogacz, jeśli chce mieć bogactwa wieczyste, niech zawczasu utraci bogactwa nietrwałe, rozdając je ubogim. Jeśli bowiem nie sprzeda tego, co miłuje, nie będzie mógł kupić tego, czego pragnie. Dlatego bowiem najsprawiedliwszy sędzia nazwie na sądzie chciwców przeklętymi, ponieważ tym, którzy przechodzili koło ich mieszkań, nie powiedzieli: „Błogosławieństwo Pańskie nad wami, błogosławimy wam w imię Pana” (Ps 128, 8). Bogacze-sknery są nieszczęśliwi, bo podlegają wieczystemu potępieniu z powodu rzeczy przemijających. Przeciwnie zaś „błogosławieni są miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią”(Mt 5, 7). Szczęśliwym jest miłosierny, bo w tej cnocie Bóg domaga się nie majątku – lecz serca.

 

Krótkie moralia chrześcijańskie, redakcja naukowa Artur Andrzejuk, Warszawa-Londyn 2000

 

Nieposłuszny wyrostek

Cztery znaczenia wyrazu „ojciec”

Trzeci stopień nadużycia to młodzieniec nieposłuszny, przez co świat schodzi z drogi wskazanego przez rozum porządku. Jakże bowiem może liczyć na służebność dla siebie w podeszłym wieku ktoś, kto w młodości gardził okazywaniem posłuszeństwa wobec starszych.

Weszło to nawet w starożytne przysłowie, że nie będzie umiał rządzić taki, co przedtem odmówił komuś służebności. Dlatego to i Pan Jezus w czasie swego życia ziemskiego, gdy jeszcze nie doszedł do wymaganego prawem wieku nauczyciela, posłusznie spełniał polecenia rodziców (Łk 2,51). Zatem, jak od starców wymaga się trzeźwości i dojrzałości moralnej, tak od młodzieży słusznie wymaga się usłużności, podległości i posłuszeństwa. Dlatego to i w przykazaniach Prawa jako pierwszy obowiązek nakazana jest cześć ojca i matki (Wj 20, 12). Chociaż bowiem własny ojciec albo nie żyje, albo jest niegodny, to jednak jest dowiedzione, że aż do osiągnięcia dojrzałego i godnego wieku, synowie powinni darzyć ojcowską czcią jakiegoś żyjącego i jej godnego ojca.

Pismo św. mówi o ojcach w poczwórnym znaczeniu: ze względu na zrodzenie, ród, upominanie i wiek. O ojcu rodzonym mówi Jakub do Labana: „gdyby bojaźń ojca mego Izaaka nie była przy mnie, zabrałbyś wszystko, co moje” (Rdz 31, 4,2). Mówi się o ojcach rodu np. gdy Pan mówił z krzewu gorejącego do Mojżesza: „Jam jest Bóg ojców twoich, Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba”(Wj 3,6). O ojcostwie ze względu na upominanie i wiek mówił Mojżesz: „spytaj ojca swego, a oznajmi tobie; starszych twoich, a powiedzą ci” (Pp 32, 7).

Jeśli więc rodzony ojciec albo nie żyje, albo jest niegodziwy, wyrostek powinien być posłuszny upominaniem kogoś starszego. Bo jakże osiągnie cześć w starości, kto nie wytrzymał trudu dyscypliny w młodości? A nad czym człowiek pracuje, to będzie i zbierał. „Wszelkie karcenie na razie nie wydaje się przyjemne, ale smutne, potem jednak przynosi tym, którzy go doświadczyli, błogi plon sprawiedliwości” (Hbr 12,11). Jak więc nie będzie owoców na drzewie, na którym nie było pączków i kwiatu, tak i nie może osiągnąć w starości powinnej czci człowiek, który w młodości nie pracował nad zdobyciem jakowejś dyscypliny. A jakże można zdobyć dyscyplinę bez posłuszeństwa? Tak więc wyrostek bez posłuszeństwa jest zarazem wyrostkiem bez dyscypliny: ponieważ i samo posłuszeństwo, które jest matką wszystkich dyscyplin, wymaga wielkiego wysiłku, a miarę tego bierze od Chrystusa Pana, który z posłuszeństwa dla Ojca aż do śmierci, podjął się dobrowolnie zniewagi krzyża (Flp 2,8).

Krótkie moralia chrześcijańskie, redakcja naukowa Artur Andrzejuk, Warszawa-Londyn 2000